Teknolojiyi Aileniz için Daha İyi Çalıştıracak Dijital İpuçları

Çocukların ve ailelerin medya ve teknolojiden daha çok yararlanabilmeleri için her ebeveynin bilmesi gereken ipuçları, püf noktaları ve teknikler.

Yazan: Caroline Knorr, commonsensemedia.org

Çeviren: Tuğçe Cıngı, Birol Şevki Tavlı logo_common_sense_media

Çocuklarınızın elinin altındaki teknolojiyi çekip çevirmek için yine teknolojiyi kullanma düşüncesi, çoğu ebeveynin kulağına çılgınca geliyor. Çocuklarımıza telefonlarını bıraktırmak için bir akıllı telefon uygulamasına mı gerek duyacağız sahiden? Yine de, çoğunun varlığından daha önce haberdar olmasanız da, elinizde bulunan birkaç akıllıca koz sayesinde, çocuklara özgü iyi televizyon yayınları için daha az para ödemekten video oyunlarındaki şiddeti en aza indirmeye dek, bir dizi meseleyi halletmeniz mümkün.

Konu yalnızca kısıtlamak, yasaklamak ya da gözetlemekten ibaret değil. Çocuğunuzun medyasını yönetmek, bir yanıyla, -medya ve teknolojinin peşinden sürüklenmektense- medya ve teknolojiyi sizin emrinize amade kılacak bilgiyle donanmanız anlamına geliyor. Çözümün her zaman teknolojiden gelmeyeceğini fark etmeniz de önemli.

İşte çocuklarınızın izledikleri, gördükleri, oynadıkları ve yaptıkları şeyleri geliştirmek üzere seçtiğimiz ipuçları:

YouTube’u çocuklara daha uygun duruma getirin. YouTube’un kısıtlı mod seçeneği, küçük yaştakiler için uygun olmayan videoların çoğunu gizlediği gibi, Google’da güvenli arama imkânı da veriyor. Bunun için yapmanız gereken tek şey, YouTube’a girip ekranın en altına inerek üzerinde “Kısıtlı Mod: Kapalı” yazan kutucuğa tıklamak.

the-lego-movie-videogame_37 Zararsız oyunlara ulaşın. Gözde oyun ağı Steam; Lego Filmi oyunu, Portal ve Civilization V gibi pek çok çocuk dostu oyun sunuyor; gelgelelim çocuklar için uygun olmayan oyunlar da satıyor. Çocukların indirebilecekleri oyunları sınırlamak için sitenin aile denetimlerini kullanın.

Yüksek kaliteli ve ucuz çocuk programlarını satın alın. Çevrimiçi yayımlanan video hizmetleri yalnızca yetişkinler için değil. Hulu Plus, Amazon Instant Video ve Netflix size, yüksek nitelikli ve özgün çocuk programları sunuyor. Bu tür yayınların televizyon karşısındaki kimi artıları ise şöyle: Daha az reklam var ve programlar sürekli ekranda dönmüyor. Hizmet sunan şirketlerin sitelerini gözden geçirin.netflixjustforkids

Çocukların bir seferde tek bir uygulamaya odaklanmasına yardımcı olun.

* iOS için: Çocuklarınızın, başka bir uygulamanın akıl çeldiriciliğine kapılmalarından, daha da kötüsü, e-postanıza ya da özel dosyalarınıza girmelerinden kaygı duymaksızın akıllı telefonunuzda ya da tabletinizde oyun oynayabilmelerini sağlayın. Apple firmasının geliştirdiği kılavuzlu erişim, aygıtınızı geçici olarak tek bir uygulamayla sınırlıyor.

* Android için: Kısıtlı kullanıcı profili (yalnızca tabletlerde), yalnızca sizin belirleyeceğiniz uygulamalara (ve o uygulamalardaki çeşitli özelliklere) erişim sağlayarak ailedeki herkes için bireysel ortam yaratmaya imkân tanıyor.

Video oyunlarındaki vahşi içeriği kapatın. Bazen ciddi oyuncular bile daha az kan, vahşet ve şiddet isterler. Call of Duty: Black Ops 2, Left for Dead 2, Assassin’s Creed, Starcraft II: Wings of Liberty ve Team Fortress 2 gibi pek çok popüler oyunda, oyunculara vahşi içeriği yumuşatma yahut tümüyle kapatma imkânı veriliyor. Çocuklarınızın oyunlarında bu özelliğin olup olmadığını kontrol edin.

Hem çocuğunuzun yanında olun, hem de işinizden geri kalmayın. Bir futbol karşılaşması ya da müzik dinletisi için işinizi erken bırakmak zorunda mı kalıyorsunuz? Büyük bir işi yetiştirmenizin son gününde çocuğunuzun hastalanacağı mı tuttu? E-posta ve telefon listenizi çok önemli kişilere göre tasarlayın, böylece o kişiler -ama yalnızca onlar- size ulaşıncaya dek rahatsız edilmekten kurtulun. iOS’ta size önemli e-postaları hatırlatacak bir VIP ayarlaması yapabilirsiniz.

keepass1Şifre işini ciddiye alın. Çocukların okul, hizmetler, sosyal siteler ve kişisel aygıtları için oluşturdukları şifrelerin sayısı gitgide artıyor. Tabii bu durumda şifreyi unutmak, yanlış yazmak ya da kazara paylaşmak da çok kolay oluyor. Oturum açılarak oluşturulan bilgilere yönelik geniş çaplı veritabanı saldırılarının arttığı bir dönemde, bilgilerinizin gizliliğini ve güvenliğini korumak hayatî önem taşıyor. Şifre yönetmehizmetleri yalnızca şifre oluşturup onu korumakla kalmıyor, özel bilgilerinizi korumanın önemini de pekiştiriyor. LastPass, 1Password ve KeePass, deneyebileceğiniz hizmetlerden birkaçı.

Çocuğunuzun ekran başında geçireceği zamanı ayarlamasına yardımcı olun. Çocukların doğuştan dur durak bilmeleri şart değil; ama onlara ne zaman duracaklarını öğretmek dijital çağda önemli bir beceri. Timers4Me ve Time Timer gibi yazılımsal zamanlayıcılar, ayarladığınız dakika kadar geri sayım yaparak çocukların, ekran başında geçirecekleri süreyi yönetmek için sorumluluk almalarına imkân veriyor. Ayrıca piyano çalışmak ve sabah evden çıkmaya hazırlanmak gibi işlerde de süre ölçmeye yarıyor.

Çocuklarınıza kitap okutun. Hem de ücretsiz. Günümüz çocukları geçmişe oranla daha az okuyorlar. nookkidsforipad_f1  Yürek burkan bu gidişatı, bilgisayarınız ve mobil cihazınıza ücretsiz dijital kitaplar indirerek tersine çevirin. OverDrive gibi hizmetleri kullanarak ücretsiz e-kitap aramanızı sağlayan yerel kütüphanelerin yanı sıra, Project Gutenberg, Open Library, Barnes & Noble ücretsiz Nook uygulaması ve Amazon ücretsiz Kindle uygulaması da ücretsiz e-kitaplar sunuyor. Start With a Book adlı site ise konu başlıklarına göre okuma önerileri ve etkinlikler içeren listeler yayımlıyor.

İnternet mahremiyetinizin sınırlarını sağlamlaştırın. İnternette gezinirken çerez (cookie) topladığınızı biliyor muydunuz? Çerez olarak bilinen veri takipçileri internet siteleri eliyle bilgisayarınıza bırakılıyor ve çevrimiçi olduğunuzda sizi izliyor. Bunu, sitelerin sizi tanıyabilmesi için yapıyor; fakat yaparken de muhtemelen gizliliğinizi ihlal ediyor. İnternet siteleri çerezleri ne zaman ve nasıl kullandıklarını her zaman netleştirmiyor ve topladıkları veriler sizden ziyade pazarlamacıların işine yarıyor. Dahası sizi, belki de başka hiç kimsenin bilmesini istemeyeceğiniz ölçüde kayıt altına alıyor. Tarayıcı geçmişinizi silmek sizi bunlardan kurtarmayacaktır. Kullandığınız tarayıcının gizlilik ayarlarını bulun ve özelleştirin.

Telefonunuzun nerede olduğunu bulun. Hazır eliniz değmişken, çocuğunuzun da. Find my Phone adlı ücretsiz uygulama ile kaybettiğiniz cihazınızı bulmak gayet kolay. Ancak bu uygulama, telefon başındaki çocuğunuza göz kulak olmaya da yarayabilir. Uygulamayı indirip cihazınızın yer bilgilerini açarak telefonunuzu (ve herhalde, onu elinde tutanı) haritada görebilirsiniz.

Evinizdeki ağ bağlantısı konusunda uzmanlaşın. İnternet güvenliği şirketi OpenDNS, ağ bağlantınızda ebeveyn denetimi kurmanızı sağlayan Family Shield (Aile Kalkanı) adlı bir hizmet sunuyor. Hizmet ücretsiz; ne var ki kablosuz yönlendiricinizde (router) değişiklik yapmanız gerekiyor (Biraz zahmetli; ama buna değiyor. Zaten ayrıntılı talimatlar da var). Çocukların bu filtreleme hizmetini alt etmeleri neredeyse imkânsız.

Kendi ebeveyn denetiminizi oluşturun. Çocukların arama yapabilecekleri şeyleri kısıtlamak ve daha fazlası için internet tarayıcınıza içerik filtreleri ekleyin.

Yazının orjinali için tıklayın.

Leave A Comment