Masum Yüzlü Cayla Bebek Ajan Olabilir Mi?

Yazan – Çeviren: Gizem Ürüm

Geçtiğimiz ay üzerine hassasiyetle eğildiğimiz ağ bağlantılı oyuncakların güvenlik zafiyeti konusunda yeni şüpheler gündeme gelmeye devam ediyor. Çocuk, medya ve internet konularında dünyanın önde gelen isimlerinden sosyal psikolog Sonia Livingstone da kişisel Twitter hesabından konuyla ilgili bir haber linki paylaştı. Söz konusu haber ABD’nin saygın gazetesi The New York Times’da yayınlandı.
Sarı saçları ve sevimli yüzüyle konuşan bebek Cayla, oyunlar oynayabiliyor ve kullanıcısının sorularına cevap verebiliyor. Fakat kullanım dışı olduğu zamanlarda dahi çocuğunuzun konuşmalarını kaydedip “ajanlık” yapıyor olabilir. Kuvvetli şüpheler üzerine Cayla Almanya’da yasaklandı bile. Ülkenin telekomünikasyon güvenliğinden sorumlu Federal Ağ Ajansı, hacker’ların Cayla’nın güvenli olmayan Bluetooth bağlantısı aracılığıyla kullanıcıların konuşmalarını kaydedip kişisel bilgilerini çalabileceğini belirtti. Ajans’ın başkanı Jochen Homann, gizli yerlerinde kamera ve mikrofon bulunan oyuncakların kişisel veri gizliliği için tehdit oluşturduğunun altını çizdi ve ebeveynleri bu tip oyuncakları etkisiz hale getirmek konusunda uyardı. Dünyanın en katı veri koruma yasalarına sahip Almanya, kişisel veri gizliliğini en önemli kamu hakkı olarak değerlendiriyor. Homann’ın açıklamaları durumun ciddiyetini gözler önüne seriyor. Yapılan birçok araştırma da gösteriyor ki, bu tip ağ bağlantılı, “akıllı” cihazları hack’lemek oldukça kolay ve hack’lendikten sonra siber hırsızların önünde kişisel verilerle dolu bir deniz beliriyor.

Ağ Bağlantılı Oyuncaklar Neden Tehlike Arz Ediyor?

Birbirlerine veya diğer çevrimiçi platformlara Wi-fi, Bluetooth veya hücresel veri ağları aracılığıyla bağlanabilen oyuncaklar ağ bağlantılı oyuncak olarak tanımlanıyor. Oyun ve öğrenme süreçlerini kişiselleştirip interaktif bir hale getirebilen bu oyuncaklara çocukların ilgisi her geçen gün artıyor. Çocukların gelişimine faydalı olabilecek bu oyuncaklarla ilgili tehlike ise çocukların mahremiyet kavramını henüz tam anlamıyla kavramamış olması ve oyuncakların fonksiyonlarından ebeveynlerin habersiz olmasından kaynaklanıyor. Ağ bağlantılı oyuncaklar kullanıcının hareketlerine uyum sağlamak, mikrofon ile ses tanıması, kamera ile görüntü tanıması yapmak, mesafeleri algılamak, radyo vericileri veya Bluetooth yardımıyla oyuncağın başka bölümleriyle iletişim kurmak gibi fonksiyonlara sahip. Tehlikeli nokta ise, toplanan verilerin nerede biriktiği ve izinsiz olarak üçüncü şahıslarla paylaşılıp paylaşılmadığının tam olarak bilinmemesi. Çocuklar ve ebeveynlerine ait şifreler, isimler, ev adresleri, IP adresleri, e-posta adresleri, cihazlarının indirme geçmişleri, güvenlik amaçlı sorulan gizli sorular ve cevapları, çocuklara ait cinsiyet ve doğum tarihi gibi mahrem bilgiler bu oyuncaklar aracılığıyla toplanabiliyor.

Tehlikeli Sayılabilecek Başka Oyuncaklar Var Mı?

ABD’li Genesis Toys tarafında üretilip Vivid Toy Group tarafından dağıtımı yapılan Cayla bebekten başka şüphe uyandıran oyuncaklar da mevcut. Ağ bağlantılı oyuncaklarla ilgili önceki yazılarımızda bahsi geçen Hello Barbie ve i-Que gibi ağ bağlantılı, konuşabilen, veri toplayabilen oyuncaklar da çocukların haklarını koruyan COPPA (Children’s Online Privacy Protection Act)’ yı ihlal ettiği gerekçesiyle ABD’de incelemeye alındı. Cayla’nın üreticisi Genesis Toys tarafından Almanya’daki yasak konusunda bir açıklama gelmedi, firmaya ulaşma denemeleri sonuçsuz kaldı.

Cayla ve Hello Barbie benzeri ağ bağlantılı oyuncak bebekler ise henüz Türkiye piyasasına  girmiş durumda değil. Yerli üretim oyuncakların ise büyük bir bölümü yalnızca bir tuşuna basıldığı zaman şarkı söylemeye veya konuşmaya başlıyor, ses/görüntü/veri kaydı yapmaları söz konusu değil. Fakat internet satışı yapan siteler üzerinden Cayla ve benzerlerini bulmak mümkün. Bu yüzden halihazırda Türkiye’de de bu oyuncağı kullanan kişiler olabilir. Olası tehlikeler göz önünde bulundurularak çocuklar kullanmadan önce ebeveynlerinin oyuncağı iyice incelemelerini ve oyun sırasında da çocuklarını sık sık kontrol etmelerini tavsiye ederiz.

1 Comment

Leave A Comment