Aile İçi Paylaşımın Eğlenceli Bir Yolu: Çocuğunuzla Dijital Oyunlar Oynayın!

Eğer çocuğunuzun oyun oynamasıyla baş edemiyorsanız, bir kez de ona eşlik etmeyi deneyin! Bu yazıda çocuklarınızın video oyunlarına yönelik tutkularının kaynağını ve bu tutkularını nasıl paylaşabileceğinizi bulacaksınız.

Video oyunları, birçok evde ebeveynler için endişe ve huzursuzluk kaynağı oluyor. Oyun oynamak çocukların doğasında olmasına rağmen aileler, bağımlılık başta olmak üzere; odaklanma bozukluğu, fiziksel sorunlar ve maddî savurganlık gibi olumsuz sonuçlardan ürkebiliyorlar. Fakat video oyunları hakkındaki araştırmalar, daha başlangıç seviyesinde olmakla birlikte, oyunların birçok yararı olabileceğini gösteriyor.

Video oyunlarının başlıca iki yararından söz edebiliriz: Birincisi, oyunların stratejik ve kavramsal düşünmeyi geliştirmesi. İkincisi ise işbirliği yapma ve inisiyatif alma gibi toplumsal becerilerin gelişmesine yardımcı olması. Çocuklarınız oyun oynarken yapmanız gereken, sadece birtakım kurallar getirmek olmalı.

Ekran başında geçen zamanı denetleyin

Genel olarak günde bir saat civarı oyun, kabul edilebilir bir süre. Fakat daha önemlisi, çocukların bilgisayar başında geçirdikleri süreyi nasıl ve hangi etkinliklerle değerlendirdikleri. Çocuklar çevrimiçi ortamda farklı uğraşlarla ilgilenebilirler: oyun oynamak, arkadaşlarıyla etkileşime girmek, video izlemek gibi. Onları, bu farklı etkinlikler arasında molalar vermeye teşvik etmek, iyi bir yöntem olacaktır. Ekran zamanını düzenlemek hakkında ayrıntılı bilgi ve önerilere, daha önce başka bir yazıda yer vermiştik.

Çocuğunuza eşlik edin

Ebeveynler genellikle çocukların, oyunlarına anne ve babalarının karışmamalarını istediğini varsayarlar. Aslında çocukların çoğu, oynadıkları oyunlar hakkında paylaşımda bulunmaya, oyunu ve sevdiği yanlarını, oyundaki başarılarını anlatmaya son derece isteklidir. Çocuğunuzla, oynadığı oyun ya da oyunlar hakkında söyleşebilirsiniz. “Şimdi ne yapıyorsun?”, “Niye oraya gidiyorsun?”, “En sevdiğin karakter hangisi?” gibi sorularla, onun oyun dünyasına dâhil olmayı deneyebilirsiniz.

Ebeveynlerin bu konudaki en büyük sorunu, çocuklarının oynadıkları oyunlara yabancı olmaları. Birçok oyunun İngilizce kılavuzu bulunsa da, oyunları öğrenme bakımından Türkçe kaynak sıkıntısı olduğu bir gerçek. Hiç video oyunu oynamamış olanlar için başlamak kolay olmayacaktır. Fakat video oyunlarından uzak kalmış ve keyif almamış olanlar dahi, çocuklarıyla paylaşmak için doğru oyunları bulabilirler. İnternetten araştırma yaparak beraber oynayacak oyunlar bulabilir, oyun bulma aşamasında da çocuklarınıza danışabilirsiniz. Bu süreçte birbirinizden öğreneceğiniz çok şey olduğunu göreceksiniz. 

Minecraft gibi oyunlar oldukça zengin bir kültüre ve karmaşık kurallara sahiptir. Çözemediğiniz bir durumla karşılaştığınızda kenara çekilip çocuğunuzu izleyin. The Lego gibi işbirliği gerektiren aksiyon oyunları da oyunculara, bulmacaları birlikte çözme şansı verir.

Dijital oyunların sağladığı fırsatları fark edin

Size küçük bir öneri: Aile içinde güzel bir gelenek yaratabilirsiniz. Hafta içerisinde bir zaman dilimi seçip bunu “aile oyun gecesi”ne dönüştürebilirsiniz. Doğru bir oyunu hep beraber seçip oynamak, aile içi iletişimi güçlendiren, eğlenceli bir etkinlik olacaktır.

Oyunlar anti-sosyal bir zaman kaybı olarak değil, sosyal bir alan olarak görülmeli. Birlikte oyun oynamak size, her şey hakkında konuşabileceğiniz güvenli ve eğlenceli bir ortam da sağlayacaktır. Eğer çocuğunuzla yaşam üzerine konuşmakta zorlanıyorsanız, bir video oyununu paylaşmak size konuşmak için uygun ve verimli bir ortam sağlayacaktır. Üstelik ailenin birlikte vakit geçirdiği ortak alanlarda oyun oynamak, dijital aygıtların yatak odalarına taşınmasının, yani çocuğunuzun oyun başında uykusuz ve ölçüsüz kalmasının da önüne geçecektir.

Arizona Devlet Üniversitesinin araştırmalarından çıkan sonuç şöyle: “Ebeveynler, çocuklarıyla video oyunları oynamaktan uzaklaştıklarında çok büyük bir fırsatı kaçırıyorlar.” Bu alanda çalışan Prof. Elizabeth Hayes’e göre aileler, video oyunlarının çocukların okuryazarlık, bilimsel araştırma ve sorun çözme gibi konularda sağlayabileceği yararları fark edemiyorlar. Hayes: “Ayrıca, çocuklarla birlikte oyun oynamak ebeveynlere sayısız alanda yeni bilgiler katabilir” diyor.

California San Marcos Devlet Üniversitesinden eğitim bilimleri ve teknolojileri uzmanı Yrd. Doç. Dr. Sinem Siyahhan, oyunların çatışmanın değil, diyaloğun bir parçası olabileceğini söylüyor ve ekliyor: “Çocuk için ailesine oyun oynamayı öğretebilmek iyidir. Araştırmalarımız bu deneyimi paylaşmanın, ailenin mutluluğunu, öğrenme sürecini ve birlikteliğini geliştirdiği sonucunu veriyor.”

Öyleyse harekete geçmenin ve dijital oyun dünyasına dalmanın tam zamanı. Çocuğunuzu bu renkli dünyada yalnız bırakmayın. Onun dikkat süresini artıran, karar alma ve uygulama yetilerini geliştiren; içerdiği sorunlar ve çözüm yolları sayesinde onu toplumsal yaşamın güçlüklerine hazırlayan oyunlardan korkmayın!