Dijital Medya Okuryazarlığında Önce Aile Sonra Çocuk
Çocukların dijital medya kullanımının giderek yaygınlaşmasıyla birlikte, çocuklara dijital medyayı nasıl doğru kullanacaklarını ve karşı karşıya kaldıkları içeriğe nasıl eleştirel yaklaşabileceklerini öğretmeye yönelik girişimler her geçen gün önem kazanıyor.
“MediaMeets Literacy” girişiminin koordinatörü Tim Verbist’e göre bu girişimlerin üzerinde uzlaştığı en temel nokta, çocuklara yol gösterecek ve dijital medya kullanımında sınırları belirleyecek bir yetişkine ihtiyaç olduğu.
Şurası kesin ki çocuk ve ergenlerin dijital medya eğitimlerindeki temel sorumluluk, gelişimlerinin başladığı yer olan aileye düşüyor.
Ebeveynlerin Katılımı
Portekiz Minho Üniversitesi’den Sara Pereira’ya göre ailelerin medya kullanımına ne şekilde eşlik etmeleri gerektiği çocukların dijital medya kullanımındaki en temel mesele. Pereira’ya göre doğru bir yönlendirme için ön koşul, ebeveynlerin çocuklarının dijital medyayı ne için kullandıklarını yakından takip etmeleri. Dijital medya kullanımını yasaklamak ya da bu konuya tamamen ilgisiz kalmak yerine, çocukların dijital medyada karşı karşıya kaldıkları içerikte tam olarak neleri çekici bulduklarını anlamaya çalışmaları. Ailelelerin kararlı ve tutarlı olmaları da dijital medya okuryazarlığında başarıya ulaşmayı sağlıyor.
“Avrupa’da Medya Okuryazarlığı” Projesi
Avrupa’da Medya Okuryazarlığı Projesi, Avrupa’da medya okur-yazarlığını geliştirmek için projeler yürütmeye ve desteklemeye odaklı bir program. Bu programın öncelikli hedefi, ailelerin konuya ilgilerini arttırarak çocukların medya aktivitelerini anlamalarını sağlamak. Proje, çocukların dijital medya araçlarıyla nasıl tanıştırılacaklarına yönelik önerilerde bulunuyor ve ailelere çocuklarıyla beraber yeni medyanın mekaniklerini öğretiyor.
Projenin önemi, çocukların dijital medya kültürünü yaratanın ve hangi tür medya ürünleriyle ilgileneceklerini belirleyenin aileler olduğu fikrine dayanmasında yatıyor. Proje kapsamında yapılan çalışmalarda, çocukların dijital medyayı ev dışında nasıl kullanacaklarının aile içindeki medya kullanımını nasıl deneyimlediklerine bağlı olduğu görüşü öne çıkıyor. Çocukların dijital medya okuryazarlığı eğitiminin daha çok bir çocuk – aile ilişkisi meselesi olduğu vurgulanıyor.
Bu çerçevede, “Avrupa’da Medya Okuryazarlığı Projesi” kapsamında gerçekleştirilen etkinliklerle çocuklar dijital medyayı ebeveynleri ile birlikte keşfediyor. Ebeveynler ve çocuklar birbirlerine sorular sorarak kendi aralarında dijital medyadaki içeriği değerlendirip üzerinde tartışıyorlar.
Eğitimde Sağduyu
Çocukların dijital medya eğitiminde gerekli olan bir başka noktanın ise sağduyulu olmak olduğu belirtiliyor. Normal eğitimde olduğu gibi çocuklara daha fazla ilgi göstermek, onlarla düzenli ve açık bir iletişim kurmak, dijital medya okuryazarlığı eğitiminde iyi bir rol model olabilmeyi sağlıyor.
Pek çok ailenin bir araya gelerek dijital medya okuryazarlığı atölye çalışmaları düzenlemelerinin, ebeveynlerin çocuklara dijital medyanın önemi ve işlevini anlatabilmek için izleyebilecekleri en iyi ve etkili yol olduğu düşünülüyor.
Not: Bu yazı London School of Economics Medya ve İletişim Departmanı’nın Parenting for A Digital Future bloguna yayınlanan, Tim Verbist’in “Media Literacy in Europe: inspiring ways to involve parents” başlıklı yazısı Türkçe’ye çevrilerek hazırlanmıştır.
