Ne Tür Dijital Oyunlar Çocuğunuz İçin İyidir?: Prof. Livingstone’dan İpuçları
Yazan: Prof. Dr. Sonia Livingstone, media@LSE
Çeviren: Meltem Acar Yücesoy*
Küçük çocukların, her geçen gün tabletlere daha rahat erişebildiği ve dijital teknoloji konusunda daha becerikli hale geldiği inkar edilemez bir gerçek. Peki acaba, tablet bilgisayarlar okul öncesi çağı çocukların gelişimine destek olacak en doğru araç mı? London School of Economics’ten Prof. Sonia Livingstone, son dönemde yayınlanan bir raporu kaynak alarak, küçük çocukların oynadığı bilgisayar oyunlarının öğrenme, yaratıcılık ve problem çözme konularında nasıl bir fırsat haline dönüştürülebileceğine dikkat çekiyor.
Neyin İyi Olduğunu Anlamak İçin Livinstone’dan İpuçları
Livingstone, güncel araştırma sonuçlarının ışığında, ne tür bilgisayar 
oyunlarının çocuklar için “iyi” olduğunu anlamakta işe yarayacak bazı ipuçları veriyor. Bu ipuçlarının, hem çocuklara yönelik servis sağlayıcılarına hem de, doğru içerik seçmede zorlanan ebeveynlere hizmet edeceğini düşünüyor. Livingstone, “eminim, dikkatli anne babaların, çocuklarının aşağıdaki özellikleri taşıyan uygulamalarla nasıl etkileşime girecekleri de gözlerinden kaçmayacaktır” diyor:
- Çocuklara kendi deneyimleri için olanak sunan ve onların sonuçtan çok sürece odaklanmasına yönelten açık uçlu aplikasyonların, çocukları oyun ve yaratıcılığı teşvik etme olasılığı daha yüksektir.
- Problem çözmeyi, eleştirel düşünmeyi, soyut sonuç çıkarmayı destekleyen uygulamalar yaratıcılığı da güçlendirir.
- Hemen yanıtlanması gereken soruları/durumları içeren aplikasyonlar oyunu, araştırmayı ve deneyimi teşvik eder.
- Çocukları soru sorma ve/veya zorluklara çözüm bulma konusunda harekete geçiren aplikasyonlar yaratıcı düşünmeye teşvik eder.
- Yaşıtlarla veya yetişkinlerle işbirliği yapmaya teşvik eden aplikasyonlar oyunu ve yaratıcılığı teşvik eder.
- Tabletlerin çocuklar tarafından yaratıcı yollarla kullanılması. Örneğin, fotoğraf çekmek, ses kaydı yapmak, film çekmek vs…
- Online ve offline olanı birbirine bağlayan aktiviteler (mesela bir oyuncak bebeğin veya arabanın aplikasyondaki uygulamaları harekete geçirmesi) faydalıdır. Ama bunlar anlamlı ve cazip aktiviteler olmalı. Aksi halde başlangıçtaki ilgi çabucak yok olabilir.
- Aplikasyonlar ayrıca neşeli ve yaratıcı yollarla çocukları fiziksel aktiviteye de teşvik edebilir.
- Aplikasyonlar offline olan oyunları oynamayı teşvik edebilir.
- Oyunlarda gerçekçi tekniklerin kullanılması, çocukların hayal güçlerini yaratıcılık yönünde tetikleyebilir.
İngiltere’de yayınlanan yakın tarihli bir raporda, 0-5 yaş arası çocukların tabletlerde ve diğer dijital cihazlarda ne tür içeriklerle karşılaştıklarının da ayrıntıları bulunuyor. Buna göre çocukların en sevdiği ilk 10 uygulama şöyle sıralanıyor.
- YouTube
- CBeebies apps
- Angry Birds
- Peppa’s Paintbox
- Talking Tom (and similar)
- Temple Run
- Minecraft
- Disney apps
- Candy Crush Saga
- Toga Boca apps
Livingstone, “Raporda bu aplikasyonlarla ilgili olarak bazı yorumlara yer verilse de, aslında siz okuyucularımızın bu uygulamaların çocuklar için iyi mi kötü mü olduklarına dair kuşkusuz bir fikri muhakkak vardır. Örneğin “kutu açma” YouTube videoları le ilgili tartışmaları düşünelim, bunlara yaratıcı bir eğlence mi demek daha doğru olur ya da kurnazca bir pazarlama tekniği demek mi?” diyor.
Livingstone’a göre raporun ebeveynlere en çok yardımcı olduğu nokta, anne babaların dijital dünyayla yeni tanışan çocukları için neyin iyi neyin kötü olduğu meselesi.
Ebeveynlerin dörtte birinden fazlası, çocuklarına bilgisayar uygulamalarını indirme konusunda yasaklar koyuyorlar. Çünkü;
– içeriğin kalitesi iyi mi kötü mü bilemiyorlar. ( ebeveynlerin %29’u)
– ekran karşısında geçirilen süre çok fazla. (%28)
– çocukları için neyin uygun olup neyin uygun olmadığını bilemiyorlar. (%27)
Livingstone şunların altını çiziyor: ebeveynlerin, içerik ve ekran karşısında geçirilen zamanla ilgili bu tip endişeleri gösteriyor ki, aslında bu büyük yasakların nedeni, örneğin: bilgisayarla kitap okumanın karşılaştırılması ( sadece %14’ü için bu geçerli ) ya da başka öğrenme yollarının tercih edilmesi ( %8) değil. Şu açık ki, bu aileler aslında dijitale direnç göstermiyorlar ya da küçük çocuklarının uygunsuz içeriklerle karşılaşması konusunda endişe duymuyorlar (%9). Onlar sadece çocukları için neyin doğru neyin yanlış olduğu konusunda kararsızlar.
Orijinal metin için tıklayın.
*Meltem Acar Yücesoy’a dijitalmedyavecocuk’a verdiği gönüllü destek için teşekkür ederiz.
