Ağ Bağlantılı Oyuncaklar Dünyanın Gündeminde
Yazan: Gizem Ürüm
Teknoloji kullanım yaşı düştükçe, her geçen gün daha fazla aile çocukları için “ağ bağlantılı oyuncakları” tercih etmeye başladı. Halihazırda piyasada birçok örneği bulunan ağ bağlantılı oyuncaklar birbirlerine ve diğer çevrimiçi platformlara Wi-fi, Bluetooth vb. yöntemlerle bağlanabiliyor, çocukların oyun ve öğrenme süreçlerini kişiselleştirip interaktif bir hale getiriyor. Potansiyel faydaları çok olmakla beraber “ağ bağlantılı” oyuncakların, çocuklardan gereğinden fazla kişisel bilgi topladığına ve bu bilgilerin nerede, hangi amaçlarla kullanıldığına dair bazı endişeler de mevcut. Aileler haklı olarak en mahrem bölgeleri olan evlerine aldıkları bu oyuncakların güvenli olup olmadığından emin olmak istiyor.
‘Ağ Bağlantılı (Connected)’ Oyuncak Nedir? Geleneksel Oyuncaklardan Nasıl Ayrılır?
Ağ bağlantılı oyuncaklar ailelerin ve çocukların etkileşimli oyun ihtiyaçlarına cevap vererek bu pazardaki yerini her geçen gün sağlamlaştırıyor. Geleneksel oyuncak ayılar, bebekler ve arabalar artık nostaljik oyuncaklar kategorisine giriyor. Yeni nesil oyuncaklar sensörler ve karmaşık teknolojilerle donatılmış durumda. Aslında teknolojinin oyuncak pazarına girişi daha eskilere dayanıyor: uzaktan kumandalı yarış arabaları, Tamagotchi’ler, konuşabilen bebekler uzun zamandır hayatımızda. Fakat akıllı oyuncaklar, eski nesil teknolojik oyuncaklardan iki özellik ile ayrılıyor: Birincisi, ağ bağlantılı oyuncaklar kullanıcılarıyla çok daha karmaşık etkileşimlerde bulunabiliyor. Kullanıcının hareketlerine uyum sağlamak, mikrofon ile ses tanıması, kamera ile görüntü tanıması yapmak, mesafeleri algılamak, radyo vericileri veya Bluetooth yardımıyla oyuncağın başka bölümleriyle iletişim kurmakgibi. Günümüz akıllı oyuncaklarını, eski nesil akıllı oyuncaklardan ayıran bir diğer özellik ise internet bağlantısı ile veri toplamak ve bir bulutta (Cloud teknolojisi) bu verileri depolayarak oyuncak ile kullanıcı arasında gerçek zamanlı bir etkileşim sağlamak. Bu tip oyuncaklara “ağ bağlantılı oyuncak” diyoruz. Bu noktada belirtmek gerekir ki, ağ bağlantılı oyuncaklar ile akıllı oyuncaklar birbirlerinden farklıdır ve ikisini birbirinden ayıran temel prensip internet bağlantısıdır. Akıllı oyuncaklar internet bağlantısı olmadığı için veri güvenliği ve gizlilik açısından daha güvenlidir. Buna karşın ağ bağlantılı oyuncaklar internet tabanlı platformlara veya diğer cihazlara bağlanabilir, veri toplayabilir, topladığı verileri işleyebilir ve paylaşabilir. Ağ bağlantılı oyuncaklar konusunda aileleri endişelendiren/ endişelendirmesi gereken nokta da bu güvenlik zafiyetinden kaynaklanıyor.
Ağ Bağlantılı Oyuncaklar Çevrimiçi Platformlara ve Sunuculara Nasıl Bağlanıyor?
- Wi-Fi: Ağ bağlantılı oyuncaklar internet bağlantısına sahiptir ve yakınlarındaki kablosuz ağa (Wi-Fi) bağlanabilme
özelliği gösterir. Bu bağlantı sırasında oyuncaktaki veriler uzaktaki bir sunucuya, bir veri toplama merkezine yönlendirilir.
- Hücresel Veri Ağları: Bazı ağ bağlantılı oyuncaklar internete 3G, 4G, LTE gibi hücresel telekomünikasyon ağları aracılığıyla bağlanabilir.
- Bluetooth: Furby gibi oyuncaklar internete dolaylı olarak bağlanır. Başka bir mobil cihaza (akıllı telefona veya tablete) bluetooth aracılığıyla bağlanarak yine bir veri akışına zemin hazırlanmış olur.
Ağ Bağlantılı Oyuncakların Türleri
Piyasada birçok ağ bağlantılı oyuncak bulmak mümkün. Bu oyuncaklar türlerine göre dört ana başlıkta toplanıyor ve hepsinin topladığı verilerin türü ve miktarı farklı:
- Toys To Life: Bunlar fiziksel olarak elle tutulabilen figürledir. Çocuklar bu figürlerle interaktif bir etkileşim kurar ve aynı zamanda video oyunlarıyla da etkileşim kurmak için kullanır. Hello Barbie bu türe örnek gösterilebilir. Bu yeni nesil Barbie oyuncak mikrofon, hoparlör ve LED ışık sistemi ile ses tanıma sistemine sahiptir. Tıpkı bir akıllı telefon gibi şarj edilebilen, power düğmesinde açılıp kapatılabilen bir oyuncaktır. Başka bir örnek ise Edwin The Duck adlı oyuncak: Edwin adlı plastik ördek sıradan bir oyuncak gibi görünür fakat ilgili uygulamanın mobil cihaza yüklenmesiyle dijital bir bir arkadaş olma özelliği de gösterir.
- Robotlar: Bu tür, uzaktan bir kumandayla veya sesli komutla kontrol
edilebilen oyuncakları kapsar. Bazıları ise bir aplikasyon aracılığıyla kontrol edilebilir. En hızlı gelişen ve popülerleşen oyuncak kategorisidir. Aynı oranda da uzaktaki sunuculara veri akışı sağlama kapasitesine sahiptir. Robotların analiz ettiği ve aktardığı veriler arasında: konum bilgileri, çevreye ait görsel, işitsel ve diğer duyusal veriler ve bütün bunlara ek olarak da kullanıcının kişiselleştirilmiş ayarlarıyla ilgili veriler vardır. Ayrıca başka robotlarla da Bluetooth aracılığıyla iletişim kurabilir ve bütün verileri bulut altyapısına gönderebilir. Bu ürünleri kullanan aileler ne tür verilerin toplandığını ve nasıl bir işlem gördüklerini iyice araştırmalıdır. - Giyilebilir Oyuncaklar: Aksesuar (bileklik, kol bandı, kask vb.) olarak giyilebilen
Empire EVS
oyuncaklardır. Bu aksesuarlar sensörlerle donatılmıştır. Kullanıcının konum, hız, hareket, kalp ritmi gibi vücut verilerini rahatlıkla toplayabilir. Örneğin paintball kaskı Empire EVS, kullanıcıların hem kendilerinin hem de diğer oyuncuların konumlarını görmelerini sağlar.
- Öğrenme Geliştirici Oyuncaklar: Çocuklara okul haricinde de bilişsel ve davranışsal beceriler
Grush
kazandırma amaçlı oyuncaklardır. Öğrenme becerileriyle ilgili ayrıntılı bilgi toplayabilirler. Örneğin Grush adlı akıllı diş fırçası çocukların oyunlar oynayabildiği bir uygulamaya bağlanırken aynı zamanda dişlerini nasıl fırçalayacaklarını da öğretir. Wiggy adlı bir başka ağ bağlantılı oyuncak ise çocuklara ekonomi yönetimi öğretmeyi ve parasal beceriler kazandırmayı amaçlar.
Ağ Bağlantılı Oyuncaklar Hangi Alanlarda Kullanılabilir?
Huggable
Ağ bağlantılı oyuncaklar için her geçen gün yeni kullanım alanları türüyor. Bu oyuncaklar artık yalnızca evlerde değil, hastane ve sınıf gibi ortamlarda da görülebiliyor. Zor tedavi süreçlerinden geçmekte olan çocuk hastaların endişelerinin giderilmesinde, kendilerine güven kazanmalarının sağlanmasında ve ailelerin çocuklarının sağlık durumunu takip etmesinde kullanılabiliyor. Amerika’da MIT Media Lab tarafından geliştirilen Huggable, kanser hastası çocukların sağlık durumlarına dair verileri toplarken aynı zamanda hasta ziyaretlerini daha eğlenceli bir hale getiriyor. Benzer amaçlarla geliştirilmiş Beamz ise müzikli bir oyuncak. Göz taraması ve diğer teknolojik araçları kullanarak çocukların bilişsel, fiziksel, sosyal ve duygusal tedavilerinde aktif rol oynuyor. Okullarda da öğrenme süreçlerini iyileştirici oyuncakların kullanılmasının, öğrencilerin yararına olduğu söylenebilir.
Ağ bağlantılı oyuncakların, çocukların gelişimi üzerinde birçok olumlu etkisinin olduğu düşünülüyor; fakat olumsuz taraflarının olduğunu da her zaman göz önünde bulundurmak gerekiyor Bu tür oyuncakların özellikle veri gizliliği ve güvenlik konularında eksiklikleri olduğu unutulmamalı.Yeni ve büyümeye devam eden bir pazar olduğu için, oyuncak firmalarının, ağ bağlantılı oyuncaklar konusunda ailelerin güvenini kazanmaya yönelik adımlar atması gerekiyor.
