‘Dijital Zekâ’ İçeriği Artık Türkçe
YazanArın Göksu Kara
Dijital dünya ve teknolojinin çocuklarımıza sunduğu olanakları doğru ve güvenli bir şekilde kullanabilmeleri için çalışmalar yürüten DQ Enstitüsünce geliştirilen Dijital Zekâ Dünyası (DQ World) artık Türkiye’de ve Türkçe. Çocukların oyun oynayarak dijital kimliklerini oluşturmalarına yardım eden uygulamaya mobil ve internet sitesi üzerinden ulaşmak mümkün.
“Dijital becerilerini öğren – Dijital IQ’nu (DQ) test et – Ödüller kazan – Dijital lider ol!” mottosu ile yola çıkan uygulamada, 8-12 yaş arası öğrencilere yönelik bir içerikler yer alıyor. Oyunlaştırılmış ve etkileşimli eğitim platformunda çocuklar, öncelikle dijital dünyadaki tehlikeleri anlayacak,
fırsatları daha iyi değerlendirebilme yetilerini geliştirecek ve kendilerini korumayı öğrenecekler.
DQ Enstitüsü’nün geliştirdiği eğitimde oyunlar ve özel karakterler; eğlenceli dersler halinde çocukların karşısına çıkıyor. Bu dersler bilişsel ve duygusal yetenekleri sekiz başlık altında toplayarak çocuklara dijital yetenekler kazandırıyor.
DQ WORLD NEDİR?
Çocukların, dijital dünyanın yurttaşları olarak gereksinim duyacakları sekiz beceri ise şöyle sıralanıyor:
1 – Ekran Süresi Yönetimi
- Çocuklara fiziksel ve sanal gerçeklikler arasında denge kurmayı öğreterek ekran kullanımını ve dijital medya bağımlılığını kontrol edebilen bireyler olarak yetişmelerini sağlar.
2 – Gizlilik Yönetimi
- Özel yaşamın gizliliği ilkesinin temel bir insan hakkı olduğundan hareketle, çocuklara kendisinin ve başkalarının mahremiyetini korumayı öğretir.
3 – Siber Zorbalık Yönetimi
- Siber zorbalık durumlarını fark etmeyi, bu sorunu sakin bir şekilde çözmeyi ve gereken durumlarda yardım istemeyi öğretir.
4 – Dijital Vatandaş Kimliği
- Çevrimiçi ve dışında tutarlı bir kimlik oluşturarak dijital teknolojileri yetkinlikle kullanmayı öğretir.
5 – Dijital Ayak İzi Yönetimi
- Çocukların, çevrimiçi ortamda söylediği ve yaptığı her şeyin, dijital ayak izi olarak adlandırılan kalıcı izler bıraktığının bilincinde olarak sorumluluk duygusuyla yetişmelerini amaçlar.
6 – Siber Güvenlik Yönetimi
- Çocuklara, istenmeyen posta, dolandırıcılık ve oltalama (kimlik avı) gibi çeşitli siber saldırıları fark ederek güçlü ve gizli şifreler oluşturmanın önemini kavratır.
7 – Eleştirel Düşünme
- Çevrimiçi ortamda doğruyu yanlıştan, zararsızı zararlıdan, güveniliri güvenilmezden ayırt etmek için eleştirel düşünceden yararlanan ve içerikleri aklı süzgecinden geçirebilen bireyler yetişmesini amaçlar.
8 – Dijital Duygudaşlık (Empati)
- Yüz yüze iletişimin olmadığı durumlarda bile, kendilerinin ve başkalarının ihtiyaç ve duygularına karşı duyarlı bireyler yetiştirmeyi hedefler.
Proje kapsamında ayrıca, Türkiye’nin Dijital Zekâ Küresel Etki Raporu Araştırması yayımlandı. DQ Enstitüsü ve Üniversiteler Koalisyonu işbirliğinde düzenlenen Dijital Zekâ Küresel Etki Araştırmasına, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 29 ülkeden, 8-12 yaş aralığında 3 bin 800 çocuk katıldı. Araştırmada öğrencilere, internet üzerinden 60 soruluk çoktan seçmeli bir test yapıldı. Araştırma öğrencilerin, dijital zekâ konusundaki durumunu ortaya koyuyor. Araştırma bulgularına göre, araştırmaya katılan 29 ülkenin ortalaması alındığında, çocukların yüzde 56’sının siber tehditlere maruz kaldığı tespit edildi. Türkiye’de bu oran, yüzde 47 ile dünya ortalamasının altında. Bu riskin, okullarda yapılacak dijital zekâ ve dijital vatandaşlık eğitimleriyle daha da aşağıya çekilmesi hedefleniyor.
Araştırma sonrasında açıklanan rapora göre, çocukların sadece eğlence amaçlı ekran kullanımının dünya ortalaması 32 saat olarak belirlendi. Çocukların yarısı, kendilerine ait cep telefonlarından internete bağlanıyor. 8-12 yaş arası çocukların yüzde 85’i sosyal medyayı kullanıyor. Sosyal medyayı yoğun ve etkin olarak kullanan çocuklar, daha az etkin olan çocuklara göre, haftalık olarak ekran önünde 12 saat fazla zaman harcıyorlar.