“Sesli Betimleme” İle Dijital Dünyada Engeller Kalkıyor

Hangi kanaldan olursa olsun bilgiye erişimin temel bir insan hakkı olduğundan hareketle, engellilerin de doğrudan bu hakka sahip olduğunu unutmamak hepimizin görevi. Teknolojinin sunduğu yeni olanaklar ile artık fiziksel engeller, dijital dünyadaki hayatın akışına engel değil.  Bu sayede görme engelli çocuğunuz, bir sinemada ya da evinizdeki bilgisayarda, sizden destek almadan, bir filmi anlayarak izleyebiliyor. Bundan 20 yıl önce kulağa mucizevi bir şey olarak gelebilecek bu durum, artık gerçek. Peki bu nasıl oluyor? Sesli betimleme nedir? Dijital Medya ve Çocuk olarak bu konuyu sizler için araştırdık.      

Sesli betimleme nedir?                                               

Film, dizi veya tiyatro oyunu gibi yapımlarda, diyaloglar dışındaki bölümleri dolduran bir dış ses yoluyla, olayın geçtiği mekân, zaman, karakterler ve sessiz gelişen olayların betimlenerek anlatılması işlemine “sesli betimleme” deniyor. Bu işi ülkemizde, 2010 yılında kurulmuş olan Sesli Betimleme Derneği yapıyor. Sesli Betimleme Derneği, görme ve işitme engellilerin teknolojiye, bilişim ve bilgiye erişmede, eşit olanaklardan faydalanabilmesi amacıyla yola çıkmış bir oluşum. Derneğin faaliyetleri, sebeder.org adresinden takip edilebilir.

Görme engelli çocuğum, sesli betimlenmiş bir filmi sinemada ya da bilgisayarda nasıl izleyecek?              

Bunun için öncelikle cep telefonunuza Hayal Ortağım uygulamasını indirmeniz gerekiyor.

• iOS veya Android işletim sistemli destekli akıllı telefonu olanlar, bu uygulamadan yaralanabilirler.
• Hayal Ortağım Turkcell’in bir mobil uygulaması; fakat GSM operatörlerini kullananlar da bu uygulamayı indirebilirler. 
• Gösterimdeki bir filmin uygulama kapsamında olup olmadığını yine bu uygulamanın sinema butonundan takip etmeniz mümkün. Seçtiğiniz filmin hangi sinemada olduğunun bir önemi yok, yalnızca cep telefonunuz ve kulaklığınızın olması yeterli.
• Seçtiğiniz salona girdiğinizde ilk yapmanız gereken, uygulamanın içindeki sinema butonunu tıklamak. Sonra, açılacak sayfadan filmi tıklamanız gerekir. Böylece filmin ses dosyasını indirmiş olursunuz.
• Film sesi indiğinde, “sesli betimlemeyi indir” butonu, “sesli betimlemeyi başlat” olarak değişir.
• Bu butona basıldığında uygulama, perdedeki film sesini dinlemeye başlar ve betimleme oynatılır. Eğer filmde uzun süreli sessiz sahneler varsa uygulama, sesi tanıyamayacağı için, betimleme ve film eşleşmesi durabilir. Bu hata alınırsa “durdur” butonu ile durdurup “tekrar oynat” butonuna basmanız gerekir.
• Aynı işlemi, daha önce betimlemesi yapılmış bir film için, kişisel bilgisayarınız üzerinden de yapabilirsiniz.  

Sesli betimleme ve buna benzer uygulamalarla engelli çocukların hayata katılması giderek kolaylaşıyor. Dijital Medya ve Çocuk olarak, dijital yurttaşlığın, her çocuğun hakkı olduğuna inanıyor ve fırsat eşitliği yaratan bu gibi girişimleri destekliyoruz. Aşağıda afişleri verilmiş olan animasyon filmler çocuklarınız için önerebileceğimiz sesli betimlemeleri yapılmış animasyon filmlerdir. Filmler vizyonda olmasa bile bilgisayarınızdan da sesli betimlemeli olarak izlemeniz mümkündür.  Vizyondaki sesli betimlemeli filmleri Hayal Ortağım uygulamasından takip edebilirsiniz.