İnternet Doğru Kullanıldığında Öğrenmeyi ve Becerileri Geliştirebilir

Berlin’de düzenlenen İnternet Yönetişim Forumunda kamuoyuna duyurulan yeni Global Kids Online raporuna göre, çocukların internet kullanımına ilişkin kapsamlı kısıtlamalar, eleştirel öğrenme ve beceri geliştirme fırsatlarından yararlanmalarını engelliyor. UNICEF Araştırma Ofisi – Innocenti ve Londra Ekonomi ve Siyaset Bilimi Okulu (LSE) tarafından üretilen “Ağ Bağlantılı Bir Dünyada Büyümek” (Growing up in a Connected World) raporu; Avrupa, Afrika, Güneydoğu Asya ve Latin Amerika’daki 11 ülkede internet kullanan yaklaşık 15.000 çocuk üzerinden, internet kullanımıyla ilgili verileri karşılaştırıyor.

Bu rapordaki veriler, Global Kids Online ağının üyeleri tarafından Arnavutluk, Arjantin, Brezilya, Bulgaristan, Filipinler, Gana, Güney Afrika, İtalya, Karadağ, Şili ve Uruguay’dan toplandı. Rapor, genellikle eğlence olarak görülse dahi, çocukların çevrimiçi ortamda katıldıkları etkinliklerin, dijital becerilerinin oluşmasında çok önemli bir rolü olduğunu ortaya koyuyor.

UNICEF Araştırma Ofisi – Innocenti Direktör Vekili Priscilla Idele, “İnternet kullanan çocuklarla ilgili riskler hakkında kulağımıza genellikle çok şey geliyor; ne var ki çevrimiçi ortama nasıl uyum sağlayabilecekleri ve dijital becerilerini nasıl geliştirebilecekleri hakkında daha az şey duyuyoruz. Karşıdan karşıya geçmeyi öğrenmelerine nasıl yardımcı oluyorsak, interneti nasıl kullanacakları konusunda da çocuklara aynı şekilde yardımcı olmalıyız. Sırf tehlike barındırıyor diye, çocukların karşıdan karşıya geçmesini önleyemeyiz, zaten bunu istemeyiz de. Bizim rolümüz onlara, yoldan her durumda nasıl güvenli ve sorumlu bir şekilde geçeceklerini öğretmek ve bunu yapmalarını sağlayacak önlemleri uygulamak” diye konuşuyor.

Rapor, daha geniş bir yelpazedeki çevrimiçi etkinliklere katılan çocukların, internet kullanımı konusunda daha yetenekli olduğunu, internete erişimi daha sınırlı olan çocukların ise daha zayıf dijital becerilere sahip olma eğiliminde olduğunu gösteriyor. Örneğin, oyun oynamak ve videolar izlemek gibi çevrimiçi eğlenceler, küçük çocukların eğitici, bilgilendirici ve sosyal çevrimiçi deneyimlere ilgi duymasına yardımcı olabilir. Rapora göre, sırf çevrimiçi etkinliklerini eğlencenin ötesine taşımaya teşvik etmek bile, çocukların bir dizi teknik ve eleştirel beceri geliştirmelerini sağlayabilir.

UNICEF Innocenti‘de yürütülen “Çocuklar ve Dijital Teknoloji” araştırmasının başında bulunan ve raporun yazarlarından olan Daniel Kardefelt-Winther, “Belirli bir risk seviyesine maruz kalmak anlamına gelse bile, çocukların, dijital ortamda nasıl gezineceklerini öğrenmek için çevrimiçi zaman geçirmeye ihtiyaçları var. Çocuklar çevrimdışı dünyada kendilerine bir yol çizmeyi bu şekilde öğreniyorlar, öyleyse neden çevrimiçi ortamda bu durum farklı olsun?” diyor.

Öte yandan rapor, internet kullanımının çocuklar için risksiz olmadığını da belirtiyor:

– Araştırmaya Güney Afrika’dan katılan çocukların ve gençlerin yarısından fazlası, çevrimiçi ortamda cinsel içeriğe maruz kaldığını söyledi.

– Araştırmaya İtalya ve Uruguay’dan katılanların %22’si, kendine zarar verme üzerine içeriklere maruz kaldığını söyledi.

– Araştırmaya İtalya ve Uruguay’dan katılan çocukların %35’i, nefret söylemine maruz kaldığını söyledi.

– Araştırmaya Bulgaristan’dan katılan 10-14 yaş arasındaki her beş Facebook kullanıcısından yalnızca ikisi hesaplarını halka açık tutuyor.

– Araştırmaya katılan 11 ülkede, çevrimiçi bilgilerin gerçekliğini doğrulayamadıklarını söyleyen çocukların oranı, %30 ile %75 arasında.

Çocukların dijital dünyanın risklerine maruz kalmasını en aza indirmek ve faydalarına erişmesini en üst seviyeye çıkarmak için, sorunlu çevrimiçi içeriği ele almak çok önemli. UNICEF, teknoloji şirketlerini, küçük çocuklar için zararlı olan içeriği gözlemleyip kaldırmaya, dahası, ebeveynlerin ve eğitimcilerin, çevrimiçi fırsatlardan en iyi şekilde yararlanma konusunda çocuklara destek olmalarını mümkün kılacak araçlar sağlamaya çağırıyor.

Ebeveynler, raporun bulgularına göre, çevrimiçi olarak ne yaptıkları hakkında çocuklarla konuşmak ve onlarla birlikte etkinlikler yapmak gibi konularda kilit rol oynuyorlar. Raporda ebeveyn desteğinin, çocukların çevrimiçi etkinliklere daha geniş ölçekte katılmalarını, becerilerini geliştirmelerini sağladığı ve risklere maruz kalmalarını azalttığı belirtiliyor.

Londra Ekonomi ve Siyaset Bilimi Okulundan sosyal psikoloji profesörü ve raporun ortak yazarı Sonia Livingstone, “Global Kids Online araştırması, çocukların internette ne kadar zaman harcadıkları hakkında endişelenmek yerine, ebeveynlerin, çocuklarının dijital dünyasına olumlu şekilde katılmalarını, belirli içerikler ve karşılaşabilecekleri temas riskleri üzerine onlarla konuşmalarını öneriyor” diyor.

Rapora göre okulların da, çocukların bilgiye erişip doğruluğunu değerlendirirken interneti nasıl kullanacaklarına kılavuzluk edebilmeleri için öğretmenlere olanak sunması gerekiyor. Raporda, bu kılavuzluğu sınıf içi uygulamaların bir parçası olarak yerine getirebilmeleri için, öğretmenlerin yetkilendirilmesi ve eğitilmesi gerektiği de vurgulanıyor.

Rapor, çocukların gerek kendi mobil cihazlarında, gerekse evlerinde internete giderek daha fazla erişebildikleri bir zamanda, bir yandan onları güvende tutarken, bir yandan da faydaları en üst düzeye çıkarmak için, çocukların çevrimiçi katılımına yönelik dengeli bir yaklaşıma ihtiyaç duyulduğunu gösteriyor.

Kaynak: Done right, internet use can increase learning and skills, Global Kids Online, 28 Kasım 2019