Çocuklar için Gizlilik Ayarları

Çocuklar, günümüzde iletişim sektörünün gelişmesiyle mobil cihazların, sosyal platformların, interaktif oyunların ve çevrimiçi videoların hayatlarının içinde çok büyük bir yere sahip olduğu bir ortamda büyüyor. Günümüzde pazarlamacılar, kişilerin cihazlarıyla onların nerede olduklarını aynı zamanda sosyal ağlarını inceleyebilme imkanlarına sahip. Çocuklar ve gençler arasında popüler olan birçok sosyal platform bu duruma olanak sağlıyor; fakat çocukları bu durumdan gizlilik ve çocuk hakları kapsamında koruyabilmeliyiz. 13 yaş altındaki kişilere sosyal medya kullanımı yasak. Eğer bu yaşın altındaki çocuklar, sosyal medya platformlarını kullanıyorsa ya da bu yaşın üstünde ve kendine ait bir hesabı varsa gizlilik ayarları hakkında bilinmesi gereken noktalar var.

Global Digital Reports 2019

We are social ve Hootsuite tarafından her yıl hazırlanan internet ve sosyal medya istatistiklerinde, 2019 yılı için oluşan veriler şu şekilde: 82,4 milyon nüfusa sahip ülkemizde nüfusun %63’ünü oluşturan 52 milyon aktif sosyal medya kullanıcısı var. Ülkemizde Instagram’ın kullanılma oranı %84 ve Snapchat’ in kullanılma oranı %31. Bu uygulamalar çocuklar arasında da popüler. Bu uygulamaların tek tek gizlilik ayarlarını inceledik. Gizlilik ayarlarını çocuklarınız için düzenlemek istediğinizde karşınıza çıkacak adımlar yazımızın devamında.

Instagram

Aşağıda Instagram hesapları için var olan gizlilik ayarları hakkında bilgiler bulunmaktadır. Hesabınızda Android ve iOS cihazlar için gizlilik ayarlarına erişmek için sıralı adımları yapınız:

  1. Profilinize gidin ve simgesine dokunun.
  2. Ayarlar’a dokunun.
  3. Bildirimler’e dokunun 
  4. Direct Mesajları’na dokunun
  5. Mesaj istekleri, mesajlar, grup istekleri ve görüntülü sohbet ayarlarını buradan değiştirebilirsiniz.
  6. Ayarlar’a geri dönün.
  7. Gizlilik’e dokunun.
  8. Yorumlar’a dokunun.
  9. Yorumlar kısmından spesifik kullanıcıların yorumlarını ve rahatsız edici yorumları gizleyebilirsiniz.
  10. Gizlilik’e geri dönün.
  11. Hikaye’ye dokunun.
  12. Buradan hikaye’yi gizlemek istediğiniz kullanıcıları seçebilirsiniz. Ayrıca kimlerin hikaye’ye yanıt verebileceğini seçebilirsiniz.
  13. Gizlilik’e geri dönün.
  14. Hareket Durumu’na dokunun.
  15. Burayı devre dışı bırakarak çocuğunuzun Instagram’da en son ne zaman aktif olduğununun görülmesini engellersiniz.
  16. Gizlilik’e geri dönün.
  17. Mesajlar’a dokunun.
  18. Yeni Mesaj İsteklerine İzin Ver kısmından kimlerin mesaj atabileceğini değiştirebilirsiniz. Başkalarının Seni Gruplara Eklemesine İzin Ver kısmından kimlerin sizi gruplara ekleyebileceğini değiştirebilirsiniz.
  19. Gizlilik’e geri dönün.
  20. Hesap Gizliliği’ne dokunun.
  21. Gizli Hesap yaparak onaylanan takipçiler hesabın fotoğraf, video ve hikayelerini görecektir.
  22. Gizlilik’e geri dönün.
  23. Engellenen Hesaplar’dan engellediğiniz hesapları görebilirsiniz.
  24. Ayarlar’a geri dönün.
  25. Güvenlik’e dokunun.
  26. Giriş Hareketleri’ne dokunun.
  27. Buradan hesabın giriş konumlarını görebilirsiniz; çocuğunuzun hesabına başka bir yerden giriliyor mu, bunu da buradan anlayabilirsiniz.
  28. Güvenlik’e geri dönün.
  29. Veri İndirme kısmından fotoğraflarınızı, yorumlarınızı, profil bilgilerinizi ve daha fazlasını mail adresinize Instagram tarafından yollatabilirsiniz.
  30. Güvenlik’e geri dönün.
  31. Arama Geçmişini Temizle kısmından, aratılan bütün hesapları görebilirsiniz ve temizleyebilirsiniz.
  32. Ayrıca telefonunuzda ayarlar kısmından Instagram uygulamasını seçip konum, fotoğraf, kamera ve mikrofon ayarlarını düzenleyebilirsiniz.

Snapchat

Aşağıda Snapchat hesapları için var olan gizlilik ayarları hakkında bilgiler bulunmaktadır. Hesabınızda Android ve iOS cihazlar için gizlilik ayarlarına erişmek için sıralı adımları yapınız:

1.Snapchat ekranı açıldığında bitmojinizin veya kullanıcınızın olduğu yere dokunun.

2. Karşınıza ana sayfanız çıkacak; bu sayfada aşağıya inin ve “Konum Paylaşılmıyor” yazısına tıklayın. Gösterdiğimiz örnekte konum paylaşılmadığı için hayalet modu açık fakat sizin hesabınızda eğer hayale modu kapalıysa “Konum Paylaşılıyor” yazısı yazacaktır; hayalet modunu açarak konumun paylaşılmasını engelleyebilirsiniz ya da konumun belli kişilerle paylaşılmasını sağlayabilirsiniz.

3. Profilinizin ana sayfasına tekrar aynı şekilde erişin ve Ayarlar’a gitmek için simgesine dokunun.

4. Burada Kim… yazan yere telefonunuzun dokunmatiğini kullanarak inin.

5. Benimle İletişim Kurabilir kısmından Herkes veya Arkadaşlarım seçeneğini seçerek iletişim kurabilecek kişileri sınırlayabilir veya genişletebilirsiniz.

6. Hikayemi Görüntüleyebilir kısmından Herkes, Arkadaşlarım ya da Özel’i seçerek bir görüntüleme hakkına sınırlama veya genişletme getirebilirsiniz. Özel’i seçtiğinizde, belli kişileri seçerek bu kişilerin hikayeni görüntülemesini engelleyebilirsiniz.

7. Konumumu Görebilir kısmı, 2. Madde de anlattığımız kısımdır.

8. Hızlı Eklemede beni göster butonunu açtığınızda ortak arkadaş veya normal arkadaşların numaradan bulma özelliğini kapasanız da sizi oradan görerek ekleyebilir. Bu bölümdeki özelliği kapadığınızda, bu şekilde eklenmezsiniz.

9. Ana sayfanızda, Arkadaş Ekle yerine tıkladığınızda sizde ekli olmayan arkadaşlarınız bir liste şeklinde karşınıza çıkacaktır. Ardından, Tüm Kişiler’e tıkladığınızda eğer Snapchat’in rehberinize erişimi kapalıysa karşınıza üçüncü fotoğraftaki gibi bir ekran çıkacaktır. Tam tersi bir durum varsa, bu ayarı buradan değiştirebilirsiniz.

Ebeveyn olarak ne yapmalı?

Çocukları bu ortamdan korumak zor ya da korkutucu gelebilir. Atılabilecek bazı adımlar var:

• Çocuklarınızla çevrimiçi ortamda paylaşmamaları gereken bilgiler hakkında konuşabilirsiniz. Bu bilgiler arasında isim, soyadı, yaşadığı şehir, telefon numarası, açık adres ve okul var.

• Bu bilgilerin gizli ve özel olduğunu; çevrimiçi ortamda herkesin kolaylıkla erişebileceğini onlara hatırlatabilirsiniz.

• Çocuklarınızı bu bilgileri kimlerle paylaşacağı konusunda düşünmeye teşvik edin.

• Onu düşündürmek için bu soruları sorabilirsiniz:

– Bilgileri paylaştığın arkadaşların, bu bilgileri başkalarıyla paylaşabilir mi?

– Arkadaşınla yaptığın özel konuşma, sence internet ortamında herkese açık olabilir mi?

• Çocuğunuz çevrimiçi veya çevrimdışı ortamlarda bir yabancıyla karşılaştığında, o kişiden uzak durması konusunda onu uyarın.

• Bu kişiye, kişisel bilgilerinin hiçbirini vermemesi gerektiğini hatırlatın.

• Ayrıca, bu tarz ortamlarda çocuğunuzu, isim ve soyadı olmayan bir kullanıcı adı kullanması konusunda teşvik edin.

• Çocuklarınızın kullandığı bütün sosyal platformların gizlilik ayarlarını çocuğunuzla beraber inceleyin.

• Onlarla hangi kişilerle ne paylaşacakları konusunda anlaşın.

• Çocuklarınız bu uygulamaları hangi cihazda kullanıyorlarsa, o cihazların gizlilik ayarlarını kontrol edin.

• Konum ayarlarını, rehbere erişim ayarlarını, fotoğraflar, takvimler, Bluetooth paylaşımı, mikrofon, kamera ve reklam ayarlarını ayrıntılı şekilde inceleyin.

• Değişim yapmak istediğiniz alanları değiştirin.

• Çocuğunuzun tam adını değişik arama motorlarında aratın ve karşınıza ne çıktığını inceleyin. Fotoğrafı ya kişisel bilgilerinin olup olmadığına ayrıntılı bakın.

• Eğer çocuğunuzu rahatsız edecek veya ona zarar verecek fotoğraf veya yorum bulursanız, internet sitesinden bu bilgileri kaldırmasını rica edin.

• Pop-up’ları engelleyin; çünkü bunlar, çocuklarınızın fark etmeden virüs indirmesine sebep olur.

• Eğer ki çocuğunuzun hesabı çalındıysa site yöneticileriyle iletişime geçin; hesabını geri alamıyorsanız, hesabı kapatma yoluna gidin.

• Yeni açacağınız hesabın şifresinin ve güvenlik soruları ve cevaplarının farklı olmasına özen gösterin. Bu virüsler, kişisel bilgileri toplayabilir.

• Düzenli olarak ebeveynleri bu konularda bilgilendiren internet sitelerini ziyaret edin. Bu konulardan asla geri kalmayın.

Kaynakça

Aydın, İ. (2013). Çocuk, İnternet ve Etik. Research Gate: https://www.researchgate.net/publication/316473196_Cocuk_Internet_ve_Etik

Digital in 2019. (2019). We Are Social: https://wearesocial.com/global-digital-report-2019

MONTGOMERY, K. C. (2018). “Büyük Veri” Devrinde Çocukların Gizliliğinin Korunması. Çocuk ve Medeniyet Dergisi.

Uzun, R. Çocukların Medyadan ve Medyada Korunması: Çocuklara Yönelik Etik Davranış Kurallarının İncelenmesi. Akdeniz İletişim Dergisi.