The Lancet Commissions ‘‘Dünya Çocukları için Bir Gelecek’’

YAZANZahide Karasoy

 

Covid-19 salgınından kısa bir süre önce, 18 Şubat tarihinde, The Lancet Comisions, – ‘‘A future for the world’s children?’’ (Dünya çocukları için bir gelecek) isimli bir rapor yayınladı. Acil harekete geçilmesi gerektiği konusunda tüm dünyayı uyaran bu rapor, çok çarpıcı başlıklar içeriyor ve ciddi sorunlara değiniyor. Başta hükümetler olmak üzere, tüm dünyaya uyarılarda bulunuyor; içinde bulunduğumuz sistemi sorguluyor ve sorgulatıyor. Bugünün çocuklarının belirsiz bir gelecek ile karşı karşıya kaldığından bahsediyor. Rapor, iklim değişikliği, ekolojik bozulma, göç eden nüfuslar, çatışma, yaygın eşitsizlikler ve yırtıcı ticari uygulamaların tüm dünyadaki çocukların sağlığını ve geleceğini tehdit ettiğinden bahsediyor. ‘‘Gezegen çapında sağlıktaki bozulmalardan kaynaklanan küresel sağlığa yönelik tehditler derin ve yakındır’’ deniyor.

Bu rapor yayınlandıktan kısa bir süre sonra dünya, Corona virüsü kaynaklı ciddi bir salgın hastalık ile karşı karşıya kaldı. Virüs hakkında her gün yeni veriler, araştırmalar ortaya konuluyor; vaka ve ölüm sayıları paylaşılıyor. Birçok insanın hayatını kaybetmesine neden olan virüs, çok kısa bir sürede tüm dünyaya yayıldı ve artık küresel bir sorun. Bu virüs aslında sistemin kör noktalarını, eşitsizliği, adaletsizliği küreselleşmeyi, kapitalizmin işleyişini ve bunların sonucunda dünyaya verdiğimiz büyük zararları sorgulatıyor. Başta sistem olmak üzere birçok şeye ayna tutuyor. 

 

Raporun İçeriği

 

‘‘Hükümetler, çocuklara şimdi ve gelecek yıllarda yaşanabilir bir gezegen bırakabilmek için ekolojik ve ticari baskıların üstesinden gelmeli. Bunun için de sektörler arası koalisyonlardan yararlanmalıdır. Tıpkı doğum öncesi dönemde ve ilk yıllarda iyi sağlık ve beslenme, sağlıklı bir yaşamın temelini oluşturuyor ise; genç yaşta edindiğimiz öğrenme ve sosyal beceriler de daha sonraki gelişimin temelini oluşturur. Dolayısıyla, güçlü bir ulusal yönetim ve ekonomiyi beraberinde getirir.’’

Rapor, çocuklara yapılacak yatırımın önemini anlatıyor ve bunun tüm dünyaya olumlu olarak geri döneceğini vurguluyor. ‘‘Kanıt açıktır: Çocuk sağlığı, eğitimi ve gelişimine yapılan erken yatırımlar, çocuğun yaşamı boyunca, gelecekteki çocuklar ve bir bütün olarak toplum için bileşik faydalar sağlar. Başarılı toplumlar, son birkaç on yılda sağlık ve ekonomik önlemler konusunda iyi performans gösteren ülkelerdir’’. Örneğin, gelecek nesillere destek veren ülkeler, ücretli ebeveyn izni, doğum anında ücretsiz birinci basamak sağlık hizmeti ve sağlığa erişim ve yeterli miktarda yiyecek gibi haklar sağlayarak tüm çocukların ihtiyaçlarının karşılanmasına büyük öncelik veriyorlar. Ayrıca rapor, devlet tarafından finanse edilen veya sübvanse edilen eğitim ve diğer sosyal koruma önlemleri alınması gerektiğinden bahsediyor.

Raporda yer alan alt başlıklar şöyle: ‘‘Çocukların bugün nasıl geliştiğini, aynı zamanda ülkelerin sera gazı emisyonlarının geleceklerini nasıl yok ettiğini ölçün, çocuklara yönelik ticari zararlara karşı düzenleme yapmak için Birleşmiş Milletler’in Çocuk Haklarına dair Sözleşmesine yeni bir protokolün kabul edilmesi, çocukları SKH politikalarının merkezine yerleştirmek, sürdürülebilirlik çocuklar içindir, çocukluğa müdahale yaşam boyu, kuşaklararası, çocuk sağlığı ve eğitimine yapılan yatırımlar, çocukların haklarını almaları nasıl sağlanır? Çocuklar ne gibi hak ve haklar beklemelidir? Çocukların ve ailelerin üstün rolü, topluluğun rolü, devletin ortak sorumluluk projesi olarak çocuklar, ulusal yönetim: çocukları nasıl öncelik haline getirebilir, fonları harekete geçirebilir ve eylemi nasıl organize edebilir, çocuklara yönelik ticari pazarlamanın düzenlenmesi, çocuklar büyük ölçüde zararlı ticari pazarlamaya maruz kalıyor, çocuklar için veri boşluğunu ele alma, ülke ve yerel düzeydeki çocuklar için veri ve bilgiler, eylem ve hesap verebilirlik için vatandaş katılımı.’’ 

The Lancet Komisyonu  Neden Kuruldu? Neyi Amaçlıyor?

Bu Komisyon, çocukları Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin (SKH) merkezine yerleştirmek için yeni bir küresel hareket önermek üzere kuruldu. Bilindiği gibi 2015 yılında dünya ülkeleri, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) konusunda anlaştı. Yaklaşık 5 yıl sonra ise yalnızca birkaç ülke bu hedeflere ulaşmak için iyi sayılabilecek seviyede ilerleme kaydetti.

Komisyona, Yeni Zelanda Başbakanı ve BM Kalkınma Programı eski Müdürü Helen Clark ve Senegal Devlet Bakanı Dr Awa Coll-Seck başkanlık etti. Komisyon, hükümetlerin, tıp uzmanlarının ve toplumun bir bütün olarak çocuk sağlığı ve refah stratejileri konusundaki ilerlemeyi nasıl hızlandırabileceğini düşünmeyi amaçlıyor. 

‘‘Derhal bu gezegendeki çocuklar için geleceği tehlikeye atan çevresel ve varoluşsal tehditlere cevap vermeliyiz. Burada, refahı insanlığın merkezinde olan 0-18 yaş arası bir kişi olarak tanımlanan çocuğun bütünsel bir görüşüne ihtiyacımız var. Bu Komisyon olumlu ve iyimser önerilerde bulunuyor; ancak kaybedecek vaktimiz yoktur ve başarısız olursa mazeretimiz olmaz. Çocuk ve ergen sağlığı için yeni bir küresel hareket, bugün acil bir zorunluluktur.’’ 

Komisyon, çocukların geleceği için acil ve eyleme geçirilebilir gündemleri raporluyor. Ne yapılması gerektiğini açıklıyor: Hükümetlerin ve diğer paydaşların her çocuğun almasını sağlaması gereken haklar paketi ve bunun gerçekleşmesi için gereken özkaynağa dayalı yatırımlar ve sosyal seferberlik. Güçlü sektörlü çözümler sağlamak için küresel, ulusal ve ulus altı yönetimin nasıl yeniden yapılandırılması gerektiği anlatılırken; çocuklarımızı güvenli ve sağlıklı tutmak için ticari düzenlemelere meydan okumayı ve onları korumak için yeni yaklaşımlar geliştirmeyi de öneriyor. Son olarak da çocukların ve ergenlerin sağlığı ve refahı için yeni bir küresel hareket oluşturmak için 10 temel öneri sunuyor.

‘‘A future for the world’s children? ‘’ (Dünya çocukları için bir gelecek) isimli Raporun orjinal metnine ulaşmak ve detaylı bir biçimde incelemek için tıklayabilirsiniz.