Çocuklara Haberleri Nasıl Açıklamalı?

Covid-19 salgını sürecinde, hem geleneksel hem de dijital medya üzerinden her gün pek çok haberi dikkatle takip ediyoruz. Ebeveynler gibi çocuklar da bu haberlere kimi zaman kendileri erişiyor; kimi zamansa haberlerin bildirimlerini ebeveynlerinin telefonlarında görüyorlar. Fiziksel ortamlarının kısıtlandığı bir dönemde, bir şeylerin yolunda gitmediği duygusunu daha da perçinleyen medya içerikleri hakkında çocuklarla nasıl konuşmak gerekiyor?

Uzmanlar, 7 yaşından küçük çocukların karmaşık olguları ve soyut kavramları anlamak için yeterli yaşam deneyimine sahip olmadığını anımsatarak, aile ve yakın çevrenin tepkilerine odaklandıklarını belirtiyorlar. Küçük yaştaki çocukların ne izleyeceğini ve ne izlemeyeceğini belirleyerek, olumsuz içeriğe maruz kalmalarını önlemeye çalışabilirsiniz (Knorr, How to Talk to Kids About Difficult Subjects, 2020a). Yaş ilerledikçe, okuma-yazma öğrenimine bağlı olarak çeşitli kaynaklardan haberlere erişme olasılığı da artıyor. Çocuklarla her konuda olduğu gibi salgın haberleri hakkında da sağlıklı iletişim kurmak, bu nedenle büyük önem taşıyor. Peki, neler yapılmalı?

Common Sense Media’nın konuya ilişkin önerilerinden yararlanarak (Knorr, Explaining the News to Our Kids, 2020b), bu konuda farklı yaş gruplarındaki çocuklar için sunulan ipuçlarını sizler için derledik.

Her Yaşa Uygun İpuçları

1.     Ebeveynler, öncelikle kendi tepkilerini gözden geçirmeliler. Çocuğunuz, sizin tepkilerinizi inceleyerek kendi tutumunu belirleyecektir. Sakin kalıp akılcı davranırsanız, o da size öykünecektir.

2.     Ebeveynler, çocuklarıyla beraber harekete geçebilirler. Aileler, haberlerde anlatılan olaylardan etkilenenlere, çocuklarının yaşlarına uygun biçimde yardım etmenin yollarını bulabilirler. Yardım paketi hazırlamak, bağış toplamak gibi işleri çocuklarıyla bir arada yürütebilirler.

7 Yaşından Küçük Çocuklar için İpuçları

1.     Ebeveynler, bu yaştaki çocukları haberlerden uzak tutmalılar. Televizyonu ve radyoyu özellikle saat başlarında kapalı tutun; çünkü çocuklar bu yaşta haberlerden kolayca etkilenebilirler. Okul öncesi çocukların, onları korkutacak veya rahatsız edecek konularla ilgili haberleri görmemelerini sağlayın; çünkü onlar, gerçek ve kurmacayı kolayca birbirine karıştırabilirler. Amerikan Ulusal Okul Psikologları Derneği de ebeveynleri, uygunsuz içeriklerin özellikle küçük yaştaki çocuklarda kaygıya ve kafa karışıklığına yol açacağı konusunda uyarıyor (National Association of School Psychologists (NASP), 2020).

2.     Ebeveynler, ailelerinin güvende olduğunu vurgulamalılar. Bu yaşlardaki çocuklar, ebeveynden ayrılma ve ebeveynlerinin güvenliği gibi konularda kaygılanabilirler. Kaygı ve korkularını küçültüp hafifsemeden, çocuklarınızı güvende tutmak için aldığınız tüm koruyucu önlemleri onlara açıklayın (Knorr, Explaining the News to Our Kids, 2020b). Salgına ilişkin haberler karşısında onlara, sağlıklarını korumakta destek olduğunuzu anımsatın; hijyen konusunda atacakları adımları yineleyin ve uzmanların salgını durdurmak için var güçleriyle çalıştıklarını vurgulayın (National Association of School Psychologists (NASP), 2020).

3.     Ebeveynler, çocuklarıyla bir arada olmalılar. Çocuğunuzla oturup neşeli bir şeyler izlemek ya da birlikte eğlenceli bir şeyler yapmak, her zaman olduğu gibi böyle günlerde de çok önemli. Yanında olduğunuzu çocuğunuza mutlaka hissettirin.

8-12 Yaş Aralığındaki Çocuklar için İpuçları

1.     Ebeveynler, çocuklarının olgunluk durumlarını ve mizaçlarını dikkate almalılar. Birçok çocuk, tehdit edici olaylarla başa çıkabilir; ancak çocuğunuz daha hassas bir kişilik yapısına sahipse, olumsuz haber ve görüntülerden onu uzak tutmaya çalışın.

2.     Ebeveynler, soru ve sohbetler için hazır olmalılar. Uzmanlara göre, bu yaş grubundaki çocukların salgına ilişkin daha fazla soru ve kaygıyı dillendirmeleri olası (National Association of School Psychologists (NASP), 2020). Onların sorularını yanıtlayabilmek için salgının yayılması, alınan önlemler ve korunma yolları hakkında önce siz bilinçlenmelisiniz. Dünyada, ülke çapında ve yaşadığınız yerde salgınla baş etmek için atılan adımları onlara uygun bir dille anlatın; sorularına güvenilir kaynaklardan yanıtlar arayın.

3.     Ebeveynler, haber içeriklerini filtrelemeliler. Daha çok izlenmek uğruna panik yaratan, kafa karıştıran televizyon tartışmaları çocuğunuza bilgiden ziyade kaygı verir. Televizyon, radyo ve basılı mecralarda ancak güvendiğiniz içerikleri çocuğunuza sunun. Dijital medyada da ebeveyn denetimini etkinleştirin ve çocuğunuzun hangi haberlere eriştiğini takip edin.

Daha ileri yaştaki çocukların haberlere, ebeveynlerinden bağımsız olarak erişmeleri mümkün. Bu nedenle, çocuğunuzla her fırsatta konuşmanız ve kendisini ifade etmesi için ona fırsat vermeniz önem taşıyor. Salgın hakkındaki düşüncelerini öğrenmek, size çocuğunuzun neler hissettiği ve süreç ile nasıl başa çıktığı hakkında ipuçları verecektir (Knorr, Explaining the News to Our Kids, 2020b). Kaygılarını dile getirmesine izin verdiğinizde, birlikte çözüm aramanız da kolaylaşacaktır. Ergenlik dönemindeki çocuğunuza, teyit edilmiş güncel bilgileri alabileceği kaynaklar önerin; salgındaki son duruma ilişkin verileri onunla açıkça ve dürüstçe paylaşın (National Association of School Psychologists (NASP), 2020).

Kaynakça

Knorr, C. (2020a). How to Talk to Kids About Difficult Subjects. Common Sense Media: https://www.commonsensemedia.org/blog/how-to-talk-to-kids-about-difficult-subjects adresinden alınmıştır

Knorr, C. (2020b). Explaining the News to Our Kids. Common Sense Media: https://www.commonsensemedia.org/blog/explaining-the-news-to-our-kids adresinden alınmıştır

National Association of School Psychologists (NASP). (2020). Helping Children Cope With Changes Resulting From COVID-19. nasponline.org: https://www.nasponline.org/resources-and-publications/resources-and-podcasts/school-climate-safety-and-crisis/health-crisis-resources/helping-children-cope-with-changes-resulting-from-covid-19 adresinden alınmıştır