Sesli Kitapların Çocuklara Faydaları Neler?
Dijital medya deneyimlerinden biri olan sesli kitaplar, çocukların okuma yetilerine katkı sağlayabilir ve okuryazarlıklarını geliştirebilir. Kitap okurken odaklanma veya kelimeleri anlamakta zorlanan çocuklar için bir diğer alternatif; sesli kitaplar. Uzmanlar sesli kitapların rolünün iki yönlü olduğunu söylüyor; çocukların akıcı okumalarını kolaylaştırarak kelime dağarcığını genişletmek ve okuma konusunda istekli olmayan çocuklar için okumanın eğlenceli olabileceği konusunda motive etmek.
Dijital Medya ve Çocuk olarak Uzman Klinik Psikolog Büşra Tarçalır ile dijitalleşen dünyada kitapları çocuklara nasıl sevdirebileceğimiz ve daha çok çocukların yaşam alanına katabileceğimiz hakkında konuştuk ve sesli kitaplar hakkındaki düşüncelerini sorduk. Büşra Tarçalır, çocukların okuma zevkini geliştirebilecek şekilde yaklaşmanın çok önemli olduğunu ve kitaplara erişebilirliklerinin ve bunu günlük yaşantılarının bir parçası haline getirmelerinin çok önemli olduğunu belirtti. Tarçalır,‘’Çok fazla oyun oynarken sesli kitap dinleyen çocuk görüyorum. Bu, güzel içeriğin çocuklara sesli bir şekilde de ulaşması demek aslında. Özellikle mesela boya yaparken belki çok sakin olduklarında bir şeyle uğraşırken bir yandan da edebiyatın onlara sesli bir şekilde ulaşıyor olması önemli bir deneyim diye düşünüyorum.’’ diyerek sesli kitaplar ile çocuklara okuma alışkanlığı kazandırmanın da güzel bir edebiyat deneyimi sunabileceğinden bahsetti. Ayrıca, ebeveynlerin çocukların okuma alışkanlıkları için çaba sarf etmeleri gerektiğinden de bahseden Tarçalır, sadece çocuğun önüne sunulan kitapların değil, okuyarak araştırarak çocuğun ilgisini çekebilecek kitapları bulmak gerektiğini, okumakta zorlanıyorsa nerelerde zorlandığını tespit etmenin de çok önemli olduğunu söyledi.
Okuma zorluklarının üstesinden gelmek için sesli kitaplardan faydalanılabilir
Lucy Dimbylow, “Dinleyin ve öğrenin: sesli kitaplar çocuğunuz için neden harika?” başlıklı makalesinde National Literacy Trust’tan Irene Picton ile sesli kitapların çocuklar için faydalarından bahsediyor. Irene, “Sesli kitapların bir yararı, çocukların basılı olarak kaçırabilecekleri konuşma kalıplarını ve ritimleri duyma fırsatına sahip olmalarıdır. Onlara kendi konuşma ve telaffuzlarına yardımcı olabilecek ses ve ifade hakkında bilgi veriyor’’ diyor. Ayrıca yüksek sesle okumanın yetkin okuma becerilerini geliştirmek için çok önemli bir etkinlik olduğunu da belirtiyor. Ebeveynler, çocuklarını sesli kitap kullanmaya teşvik edebilirler çünkü sesli kitaplar sadece çocuklara yeni kelime hazinesi kazandırmıyor aynı zamanda okuma konusunda zorlanan çocukların okumalarına da fayda sağlıyor. Aynı zamanda sesli kitaplar, çocukları anlaması güç olarak düşünülen veya erişilemez olabilecek hikayeleri denemeye ve bunlardan zevk almaya teşvik ediyor. Sesli kitaplar ile farklı sözcüklere aşina olmaya başlayan çocuklar, içerikle entelektüel olarak ilgilenmek isteyebilir ve bu da okuma isteklerini arttırabilir.
National Literacy Trust’ın araştırmasına göre, bir sesli kitabı dinlemek, basılı okuma ile aynı bilişsel becerileri gerektiriyor. Aynı zamanda, bir kitabı okurken olduğu gibi bilgileri anlama ve saklama becerisini destekliyor. Sesli kitaplar, çocukların dinleme ve odak sürelerinin artmasına ve daha iyi bir dinleyici olmasına yardımcı olabiliyor.
Sesli Kitap Dinleme Uygulamaları
- Storytel
- Dreamybooks
- Google Play Kitaplar
- Apple Kitaplar
- Audible
- Kobo Books
Kaynakça
Kelleher, E. (2020). Audiobooks vs. Reading: Is Listening to Books As Useful For Kids? https://www.fatherly.com/health-science/audiobooks-vs-reading-listening-to-books-help-reading-kids/
Dimbylow, L. Listen and Learn: Why Audiobooks Are Great For Your Child? https://www.theschoolrun.com/listen-and-learn-why-audiobooks-are-great-your-child
Dijital Medya ve Çocuk (2019)
