Dijital Dünyada Çocuk Aktivistlerin “Haklı” Sesi
Dünyada en çok imzalanan insan hakları sözleşmesi olarak kayıtlara geçen 1989 tarihli BM Çocuk Hakları Sözleşmesi, çocukların seslerini çıkarabilmelerini, kendilerini ifade edebilmelerini temel bir hak olarak gözetiyor.
Dünyada en çok imzalanan insan hakları sözleşmesi olarak kayıtlara geçen 1989 tarihli BM Çocuk Hakları Sözleşmesi, çocukların seslerini çıkarabilmelerini, kendilerini ifade edebilmelerini temel bir hak olarak gözetiyor.
Sözleşme doğrultusunda; çocukların her türlü bilgiye ulaşabilme ve bilgileri ulaştırabilme, kendi içeriklerini üretebilme, fikirlerini oluşturabilme ve sunabilme hakkının tüm dijital mecralar kullanılarak da sağlanması artık çevrimiçi dünyada da destekleniyor.
Çocuklar bu haklarını kullanırken devletlerden; çocukların ürettiklerini desteklemesi, savunması ve koruması, ifade özgürlüklerini kullanırken legal yollarla onları korunması, kendi görüşleri doğrultusunda yapabilecekleri ve bulunabilecekleri eylemleri engellememesi, doğru bilgiye ve doğru kaynaklara kolay yolla ulaşabilmelerini sağlaması bekleniyor.
Bu doğrultuda sözleşmeyi kabul eden devletlerin çocukları dijital ortamdan ulaşabilecekleri yanlış politik bilgiden, ayrımcılıktan, sağlık ile ilgili ulaşabilecekleri hatalı bilgilerden, siber zorbalık ve bunun gibi çocuğa zarar verebilecek her türlü kaynaktan, onları her türlü bilgiye ulaşabilme haklarından mahrum bırakmamak koşulu ile, para cezası, hukuksal işlem, resmi özür gibi yaptırımlarla korumaları gerekiyor.
Bu haklar sayesinde de çocukların, Instagram, Twitter, Youtube, TikTok, Change.org gibi dijital platformlar üzerinden seslerini duyurabilmeleri, siyasi düşüncelerini, ideolojilerini ve değiştirmek istedikleri küresel konulara ilişkin eylemlerini paylaşarak toplumsal hayata katılmaları destekleniyor.
Gelin, aralarında çok iyi bildiğimiz Greta Thundberg’in de bulunduğu, kendi haklarını ve ifade özgürlüklerini cesurca savunan, dijital mecralarda fark yaratan genç aktivistlerden bazılarını tanıyalım.
Greta Thundberg (Ülkesi İsveç, 18 yaşında)
15 yaşındayken, İsveç’in 250 yılda geçirdiği en sıcak yazı geçirmesi ardından, İsveç Parlamentosu önünde iklim değişikliği için eylem yapmaya başlayan Greta dünyanın en iyi tanınan iklim aktivisti haline geldi. 2018 yılında okula gitmeyerek grev yapan Greta, Aralık ayında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’na (COP24) davet edilip orada konuşma yaptı. 15 Mart 2019 da 1.9 milyon öğrenciyi toplayarak bir iklim eylemi gerçekleştirdi. 24 Mayıs 2019’da başka bir küresel eylemin ardından, aynı yılın Eylül ayında Global Week for Future adlı organizasyonda 6 milyon insanı bir araya getirdi.
2019 da Norveç Parlamentosu tarafından Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilen Greta, dijital medya araçlarını yaptığı ve sürdürdüğü çalışmaları destekleyip yaygınlaştırmak için kullandı, adından da “Greta Etkisi” olarak söz ettirmeyi başardı. Greta çevre aktivizmine devam ediyor.
Atlas Sarrafoğlu (Ülkesi Türkiye, 13 yaşında)
13 yaşında iklim aktivisti olan Atlas Sarrafoğlu, iklim konusunda çalışan isimlerle röportajlar yaparak, yazılar yazarak ve programlar düzenleyerek doğayı korumaya yönelik bilinçlendirme süreçlerine ön ayak oluyor. WWF’nin (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) 2020 Küresel Gençlik Ödülleri’ni kazanan dört gençten biri olan Sarrafoğlu, Greta Thundberg’den ilham alarak onun başlattığı “Gelecek için Cuma” sloganlı iklim krizi hareketini Türkiye’de sürüdürüyor.
Sarrafoğlu’nun Sürdürdüğü projeler: Fridays for Future (@fridaysforfuture) ve Youth for Climate Tr (@youthforclimate) iklim aktivistliği, Yeşil Gazete yazarlığı, Açık Radyo yapımcılığı.
Sonita Alizadeh (Ülkesi Afganistan,26 yaşında)
Dijital aktivizme 10 yaşında evlendirilince şarkı söyleyerek başladı. Çocukların erken yaşta evlendirilmesine karşı, ülkesi Afganistan’da yasak olmasına rağmen, Youtube’da kendi yazdığı şarkısını paylaşarak eylem başlattı. Önce 10 yaşında, daha sonra da 16 yaşında iki kere evlendirilen Alizadeh, yazdığı “Brides for Sale” adlı rap şarkısı Youtube’da viral haline gelince, eğitimi için Amerika’da burs kazandı.
Halen Amerika’da yaşayan genç aktivist, genç yaşta evliliği bitirmek için çalışmalarına devam ediyor.
Sonita Alizadeh – Brides for Sale
Marley Dias (Ülkesi ABD, 16 yaşında)
11 yaşındayken Dias’ı harekete geçiren, çocukluğundan beri okuduğu kitaplarda hep beyaz renkli çocuklardan bahsedilmesi oldu. Marley Dias siyahi kızların ve kadınların soysal konumlarının, cinsiyetleri dışında, sınıf ve etnik kökenlerinden de etkilendiğini savunuyor. Bu doğrultuda, siyahi kız çocuklarının, siyahi insanların yaşamlarından bahseden kitaplara ulaşmasını hedefleyen “1000blackgirlbooks” adlı bağış platformunu kurdu. Hedefi 1000 kitap toplamak olan bağış platformu, 9000 kitaba bulaştı. Marley aynı zamanda adı “Marley Dias Gets It Done — And So Can You” olan kendi yazdığı kitabını da Ocak 2018 de yayınladı.
Marley Dias’ın kampanyası:
