Ali Osman Arabacı yazdı: “Ceren Suntekin’in hazırladığı çocuk haberleri için politika belgesi velilere de örnek olabilir”

Çocuk ve Gençlik Çalışmaları Uzmanı Ceren Suntekin, çocuklar hakkındaki haber, içerik ve görseller için kullanılabilecek bir politika belgesi hazırladı. İlkelerin yer aldığı belge ile hak temelli çocuk haberciliğinin ön plana çıkması hedefleniyor. 

İlkelerin amacı çocuk görsellerinin yanlış kullanımından doğan istismarların önüne geçerek çocuk haklarının korunması ve yaygınlaşması.

Belgede “konusu çocuklar ya da çocuk hakları olan” ve “çocukların ürettiği ya da çocuklarla birlikte üretilen içerikler” için kontrol listeleri bulunuyor. Listelerde her çocuğun bir birey olduğunu unutmamak, haberde kullanılan görselin amacına hizmet edip etmediğini kontrol etmek, çocukların kendilerinden ve bakıcılarından isimlerinin ve görüntülerinin kullanılması için yazılı izin ve onay almak gibi maddeler yer alıyor. 

Hak temelli çocuk haberciliği için önemli bu metin aynı zamanda neşeli görseller barındırıyor. 

Velileri güçlendirmek çocukları da güçlendirmek demek!

Dijital dünya pek çok faydalı imkan sağlarken, kendine has tehlikeler de barındırıyor.  Değişimin çok hızlı olduğu bu dünyada veliler bazen kendilerini yalnız ve güçsüz hissedebiliyor. 

Bu alanda bilinen kurumlardan biri olan Common Sense Media’nın kurucusu James P. Steyer’in, Facebook Çağında Çocuk Büyütmek isimli kitabında söylediği cümlelerin altı çizmek gerek: “Çocuklarımızın dijital hayatlarında olup bitenleri bilmeli, gördükleri ve karşılaştıkları görüntü ve mesajları mantıklı biçimde değerlendirmeyi onlara öğretmeliyiz.”  Yani veliler olarak yapacağımız şey onları doğru tercihler yapmaya itmek. 

Nitekim Teyit de, bir süredir veliler çocuklar ve öğretmenlerde dijital medya okuryazarlığını güçlendirmeyi amaçlayan çalışmalara ağırlık veriyor. Aylık e-posta bülteni Dijital Veli ve Öğretmen Ağı ile paydaşlık çalışmaları 2022’de ön planda yer alıyor.

Aslında hazırlanan politika belgesi velilerin çocuk hakları ve sosyal medya meselesini eş zamanlı düşünmesinin önünü açıyor. Veliler farklı motivasyonlar güderek çocukları ve yakınlarının fotoğraflarını sosyal medyada bolca paylaşıyor. Ayrıca çocuklar da kendi hesaplarında paylaşımlar yapmaya devam ediyor. Tıpkı bu politika belgesi gibi, veliler ve çocuklara yol gösterecek bir belge oluşturmak da etkiyi artırmaya destek olabilir.  

Ceren Suntekin, Eylül 2021’de Teyit’in veli ve çocuklarda dijital medya okuryazarlığını geliştirmek için yayınladığı e-posta bülteni Dijital Veli’nin çevrimiçi konuğu da olmuştu.  Dijital Veli’ye bu linki kullanarak abone olabilirsiniz.

Kaynaklar
Sivil Sayfalar, Medyada Çocuk Hakları, Ocak 2022
Teyit, Dijital Veli olmaya hazır mısın, 4 Mayıs 2021
Teyit, Eğitimde Eleştirel Dijital Okuryazarlık: Öğretmenden Öğretmene El Kitabı, 2021