Tüketim Kültürünün Yeni Mecrası Metaverse Çocuklara Hazır Mı ?

Günümüzün en popüler ve bir o kadar da tartışmalı konusu olan metaverse, yani Türkçe adıyla sanal evrene yönelik merak her geçen gün daha da yaygınlaşıyor ve kitleler üzerindeki etkisini giderek arttırıyor. Metaverse, insanların, hayatlarını dijital bir kurgusal evrende yaşamalarına aracı oluyor. Çocuklar üzerindeki potansiyel etkileriyle de kimi zaman tartışılıyor.

Günümüzün en popüler ve bir o kadar da tartışmalı konusu olan metaverse, yani Türkçe adıyla sanal evrene yönelik merak her geçen gün daha da yaygınlaşıyor ve kitleler üzerindeki etkisini giderek arttırıyor. Metaverse, insanların, hayatlarını dijital bir kurgusal evrende yaşamalarına aracı oluyor. Çocuklar üzerindeki potansiyel etkileriyle de kimi zaman tartışılıyor. Bir kesim metaverse’ün çocukların yaratıcılığını arttıracağı, kalıplaşmış yaşam biçimlerinden kurtaracağı, simülasyon sayesinde daha verimli eğitim alacağı, kültürel ve sanatsal etkileşimlerini arttıracağı gibi olumlu yönlerinin olduğunu savunuyor. Oysa daha çok yeni bir mecra olan, hukuki düzenlemelerden büyük ölçüde yoksun olan metaverse içinde nefret söylemleri, pornografi, çocuk istismarı ve taciz gibi unsurları barındırıyor. Kimileri metaverse’ün fiziksel tembellik, bağımlılık, psikolojik, sosyal ve etik sorunlara yol açacağını söylüyor. Bu sorunların, alınacak dijital güvenlik önlemleriyle aşılacağını öngörenler de var.

Facebook’un kurucusu ve CEO’su Mark Zuckerberg, geçtiğimiz Aralık ayında Facebook’un şirket adının “Meta” olarak değiştiğini ve bir sanal gerçeklik uygulamasına dönüştüğünü duyurdu. Meta, “Quest” sanal gerçeklik başlığının 13 yaşının üzerindeki insanlar için tasarlandığını söylüyor ancak bu başlığın satış noktaları, Meta’nın yetişkinler için olan bir diğer sanal gerçeklik başlığı “Horizon Worlds”‘de dahil bu VR uygulamaların 13 yaşından küçük çocuklar tarafından kullanıldığını bildirdi. Facebook’un ana şirketi Meta, çocukların metaverse’ü keşfederken güvende olup olmadığı konusundaki endişelerin artması sebebiyle sanal gerçeklik başlığı için ebeveyn denetimi araçlarını kullanıma sunmayı planlıyor. Teknoloji devlerinin, güvenlik sorunları nüksettikçe Meta örneğinde olduğu gibi çözüm amaçlı adımları gecikmeden attığı ve atacağı görülüyor.

İki ay önce bir BBC araştırmacısı, 13 yaşındaki bir kız çocuğu adına Facebook’ta hesap açıp metaverse’e girdi. Metaverse’teki arttırılmış gerçeklik alanlarında cinsel istismar tuzaklarına, cinsel içeriklere, ırkçı söyleme ve tecavüz tehdidine tanık olduğunu aktardı. Kolayca sanal striptiz kulüplerine girebildiğini duyurdu. Meta’nın sahip olduğu bir uygulamada yedi yaşında bir kız çocuğuna rastladığını, bu çocuğun etrafını çeviren yetişkin erkeklerin tecavüzle ilgili şakalar yaptıklarını ve araya girmek zorunda kaldığını söyleyen BBC araştırmacısı neredeyse hiç denetimin olmadığını fark ettiğini de ifade etti. Çocukları Koruma Vakfı’ndan bir sözcü bu sonuç karşısında şok olduğunu ve dehşete düştüğünü açıkladı.

Öte yandan metaverse’ü bu iddialara pek de bulaşmadan, ticari amaçlarla çocuk tüketicilere yönelik olarak kullananlar da var. Örneğin, Nike ilk kez 34 yıl önce yaptığı AirMax spor ayakkabısının lansmanını bu sene Roblox’taki Nikeland üzerinden yaptı. Nike, çocuklara özel motifli bir AirMax spor ayakkabı lansmanı da gerçekleştirmesi haricinde metverset’te çocuklar için Airtopia adında bir oyun yarattığını da açıkladı.

Kanadalı şarkıcı ve Elon Musk’ın eski sevgilisi Grimes, bu sene Barcelona’da düzenlenen Avalanche Summit programına online bağlantıyla katılarak “Galaksilerarası Çocukların Metaverse Kitabı”‘nı metaverse’te NFT ile satışa çıkaracağını canlı yayında açıkladı.

McDonald’s da metaverse’te yerini almaya hazırlanıyor. Yaklaşık 10 ticari marka başvurusunda bulunan şirket, McDonald’s ve McCafé’yi bu yeni ortama taşımakta kararlı. Şirketin yaptığı ticari marka başvuruları arasında indirilebilir sanal yiyecek ve içecek ürünleri, sanal restoran, çevrimiçi perakende hizmetleri ve sanal konserler ve diğer sanal etkinlikler yer alıyor. Bu arada McDonald’s’ın indirilebilir sanal yiyecek ve içecek ürünlerini kapsayan başvurusu NFT’lere yönelik bir adım olarak yorumlanıyor. Üstelik şirket, sanal ortamda açtığı mağazalar üzerinden yemek siparişi almayı planlıyor.

Görüldüğü üzere her yeni oluşum gibi metaverse’te de birçok güvenlik sorunu, belirsizlik, risk ve tehdit unsurları hakim. Fakat metaverse hayatımıza daha o kadar yeni girdi ki, ebeveynler bu sanal evrene nasıl yaklaşacaklarını henüz bilemiyor. Daha önce benzeri olmayan ve yeni bir mecra olan sanal evrenin de bazı altyapı ve güvenlik sorunları olması çok da beklenmedik bir şey değil. Dünyanın önde gelen markaları ve kuruluşları bile geleceği kestiremeyip olaya öncelikle ticari çıkar odaklı yaklaşırken bazılarıysa çocuklara yönelik çıkan dedikodular yüzünden isimleri lekelenmesin diye şimdilik seyirci kalmayı tercih ediyor. Metaverse’ü yok sayarsak kendimizi kandırmış oluruz zira geleceğin dünyası şimdiden metaverse’te şekilleniyor. Bununla birlikte dijital dünyada çocukları güçlü ve güvende tutmayı sağlayan pek çok beceri, yetkinlik ve bilgiyi her zamankinden daha çok önemsemek, bunları çocuklara kazandırmak gerekiyor. En önemlisi, bu sanal evrende çocuk haklarını korumak için hükümetlerin yapacağı düzenlemelere ve şirketlerin etik sorumluluklarını göz ardı etmemek gerekiyor.

Leave A Comment