Ebeveynler için Medya Okuryazarlığı Rehberi
Projenin asıl amaçlarından biri ebeveynlere çocuklarını kendine güvenen, sorumlu ve bilgili medya kullanıcıları olmaları için nasıl eğitmeleri gerektiğini gösteriyor. Proje, medya ve/veya dijital okuryazarlık programlarının ana hedef grubunun çoğunlukla çocuklar ve gençler olduğunu, ancak aile çevrelerinin ve akranlarının etkisinin, genel olarak okullarda uygulanan bu tür programların etkisinden büyük ölçüde ağır bastığını gösteren çalışmaları takip ediyor.
EPA – Avrupa Ebeveynler Derneği düzenlediği final webinarında ebeveynler için medya okuryazarlığı rehberi paylaşıldı.
Projenin asıl amaçlarından biri ebeveynlere çocuklarını kendine güvenen, sorumlu ve bilgili medya kullanıcıları olmaları için nasıl eğitmeleri gerektiğini gösteriyor. Proje, medya ve/veya dijital okuryazarlık programlarının ana hedef grubunun çoğunlukla çocuklar ve gençler olduğunu, ancak aile çevrelerinin ve akranlarının etkisinin, genel olarak okullarda uygulanan bu tür programların etkisinden büyük ölçüde ağır bastığını gösteren çalışmaları takip ediyor. Projede altı farklı ülkeden (Belçika, Bulgaristan, Kıbrıs, Yunanistan, İtalya ve Polonya) katılımcılar yer aldı. Katılımcılar ebeveyn temsili, yetişkin eğitimi, medya oluşturma, dijitalleşme ve siber güvenlik alanlarındaki deneyimlerini bir eğitim programı, bir web uygulaması ve ebeveynleri desteklemek için bu kılavuz oluşturmak için paylaştılar.
Parenting For a Digital Future kitabı yazarı Sonia Livingstone şunlara değindi: “Kodlama ebeveynler için popüler hale geldi. Çocukların mutlaka öğrenmesi ve kazanması gereken bir beceri olarak görüldü. Bundan dolayı “dijital öncesi (pre-digital parenting) kavramı ortaya çıktı. Bu kavram doğrultusunda da ebeveynlerin çocuklara neler sunabileceği hakkında farklı görüşler oluştu. Bu görüşlere birçok farklı yönden bakılabilir. Sosyal yönden baktığımızda üç farklı ebeveyn tipi görebiliriz: sıkıca sarılan, dengeleyici ve direnç gösteren. Sıkıca sarılan (embracing) ebeveyn tipini eksikleri görmezden gelip çoğu şeyi kabullenen ve çocukların iyiliği için karşılık beklemeden hareket eden olarak tanımlayabiliriz. Dengeleyici ebeveyn ise çok efor sarf eder işleri yola koyamama riskini göz ardı eder ve iyi sonuç alamaz. Son olarak direnç gösteren ebeveyn ise dijitalleşmeyi hayat merkezine koymayan ve geleneksel, gerçek yöntemlere çocuğun deneyimleyerek öğrenmesini savunur. Ayrıca ebeveyn ne kadar bilgiye sahipse ve ilgiliyse o kadar çabuk öğreniyor ve çocuğuna da aktarabiliyor. Bunların sonucunda çocukların içerik üretim yetisi, teknoloji sayesinde problem çözme yetisi ve farklı boyutlarda düşünme yetileri kazandığını söyleyebiliriz.”
Şimdi de kılavuzda bahsedilen ekran süresi kuralı ile ilgili bilgilere ve önerilere göz atalım.
Öncelikle neden kurallara ihtiyacımız var?
Çocuklar web’de gezinme veya mobil cihazları kullanma konusunda bir sorun yaşamazken, çevrimiçi ortamda pusuya yatmış risklerin farkında değiller ve eleştirel düşünme ya da doğrulama yeteneğinden yoksunlar. Bu nedenle çocuklarla konuşmak ve onları korumak çok önemlidir. Çocuğun erişebileceği tüm mobil cihazları yasaklamak uzun vadeli bir çözüm değildir; bu tutum saldırganlığı tetikler ve akran etkileşimini kısıtlar.
Ekran zamanı, ev işleri ve öğrenme yükümlülükleri dahil olmak üzere çocukları etkiler. Bu nedenle, zaman sınırlarının belirlenmesinde yaş en önemli faktör olmak üzere tüm aile üyeleri için mobil cihaz kullanımını dengelemek çok önemlidir.
Ekran süresi kuralları nelerdir?
Ekran süresi kuralları, mobil cihazların çocuklar ve diğer aile bireyleri tarafından nasıl kullanılacağını belirleyen, internetin sınırlarını ve çerçevesini belirleyen ilkeler bütünüdür. Belirli bir aile için getirilen ekran süresi kuralları beraber hazırlanmalı ve ailenin ihtiyaçlarına göre tasarlanmalıdır. Belirlenebilecek birkaç kural önerisi:
GÜNÜN EKRANSIZ SAATLERİ- Dijital cihazların kullanımına izin verilmeyen saatlerde çocuğun yaşı dikkate alınarak açıkça belirtilmelidir. Örneğin, aile ile etklileşimin yüksek olduğu yemek yeme saati, uyku saatinden bir saat önce, aile olarak toplanılan zamanlarda çocukların ekranla olan ilişkisi kesilmelidir.
MEDYA SEÇİMİ VE ÇEŞİTLENDİRME – Çocuğa sürekli olarak tek bir aktivitede bulunmasını önlemek için çeşitli ekran aktiviteleri sunun. Ekran süresi kuralları, her ikisi de öğrenme sürecini destekleyen etkileşim ve sohbete izin vermek için ebeveynle multimedya izlemeyi içerebilir.
Medyaya, çocuğunuzun hayatının herhangi bir alanında olduğu gibi yaklaşın, benzer kurallar çevrimdışı ve çevrimiçi etkinlikler için de geçerli olmalıdır. Ayrıca çevrimiçi zamanın tek başına harcanması gerekmez; çocuğunuzla eğlenin, film izleyin, bilgisayar oyunları oynayın. Yalnızca çocuğunuzun çevrimiçi etkinliklerini izlemeye odaklanmayın.
EPA bu kılavuz sayesinde birçok ebeveyne ulaşmayı amaçlıyor ve bu doğrultuda çalışmalarını sürdürüyor.
Projenin websitesi: http://meli4parents.eu