Kız Çocuklar Sosyal Medya Hakkında Gerçekten Ne Hissediyor ?

Günümüzde çocuklar zamanlarının önemli bir bölümünü popüler sosyal medya platformlarında geçiriyor. ABD’deki gençlerin sağlık davranışları ve sosyal medya kullanımı hakkında bilgi veren iki ayrı araştırma bulunuyor. Hastalık Kontrol ve Araştırma Merkezi (CDC) tarafından yapılan “Gençlik Risk Davranışları Anketi” (Youth Risk Behavior Survey- YRBS) sonuçları gençlerin sağlık davranışları ve riskli davranışları hakkında bilgi sağlıyor. Diğer bir araştırma ise Common Sense Media tarafından gerçekleştirildi ve genç kızların sosyal medya kullanımına yönelik tutumları ve sosyal medyanın zihinsel sağlık üzerindeki etkilerini ölçmek için bir anket çalışması yapıldı. Dijital Medya ve Çocuk ekibi olarak iki farklı araştırmanın bilgi ve verilerini derledik.

ABD Sağlık Dairesi Başkanı Cerrah General Vivek Murthy ve Amerikan Pediatri Akademisi’nin ilan ettiği ruh sağlığı krizi, özellikle genç kızlar arasında yüksek düzeyde yaşanıyor. Şubat 2023’te yayınlanan CDC araştırması, genç kızların cinsel şiddet, üzüntü ve umutsuzluk gibi zorluklarla karşı karşıya kaldıklarını gösteriyor. Araştırmaya göre, lise öğrencilerinin %10’u intihar teşebbüsünde bulundu ve bu oran kız öğrenciler arasında erkek öğrencilere göre daha yüksek. Ayrıca, genç kızların %8’inin cinsel ilişkiye zorlandığı belirtiliyor. Bu önemli sonuçlar, cinsiyet, ırk, etnik köken ve cinsel yönelimine göre eşitsizlikleri de vurguluyor.

Bu krizin nedenleri arasında sosyal medya kullanımı ve teknolojinin artan kullanımı da önemli bir faktör olarak görülüyor.

Common Sense Media tarafından yayınlanan bir rapor kız çocukların sosyal medyadaki deneyimlerini ve deneyimlerin onlara ne hissettirdiğini araştırıyor. Instagram, TikTok, Youtube, Snapchat ve mesajlaşma uygulamaları kullanan kız çocuklarına uygulamanın hayatlarını nasıl etkilediğini öğrenmek için doğrudan sorular soruldu. Bu araştırma, kız çocuklarının internette yaptıklarıyla ilgili kapsamlı ve güncel bir yol haritası sunuyor. 

Mental sağlık sorunu yaşayan çocukların sosyal medyadan olumsuz etkilenmeleri beklenebilir fakat araştırma aynı çocukların destek için sosyal medyadan yararlanma oranlarının daha yüksek olduğunu gösteriyor. Kız çocuklar sosyal medyada olumlu deneyimler yaşarken aynı zamanda ırkçılık, nefret söylemi ve tehlikeli içeriklerle de karşılaşabiliyorlar.

Araştırmadaki 10 kızdan yaklaşık dördü (%38) depresyon belirtileri gösterdi. Instagram ve TikTok kullanan kızların dörtte birinden fazlası ve Snapchat kullanan beş kızdan biri “intihar’’ veya ‘’kendine zarar verme’’ ile ilgili içeriklerle her gün karşılaştıklarını söylüyor. Kızların %35’i sosyal medya dışındaki yaşamlarında en az ayda bir kez “yeme bozuklukları hakkında onları üzen şeyler gördüklerini veya duyduklarını’’ söylediler. Sosyal medya aynı zamanda çocukların mental sağlığı ile ilgili yararlı bilgiler bulmaları için önemli bir kaynak görevi görüyor. Kızların birçoğu, sosyal medyada düzenli olarak akıl sağlığı için faydalı bilgilerle karşılaştıklarını söylüyor. Fakat Instagram kullanan orta ila şiddetli depresif semptomları olan kızların dörtte üçü sosyal medyada ayda en az bir kez intiharla ilgili zararlı içerikle karşılaştığını söyledi. Sosyal medyanın getirdiği dezavantajlara rağmen, kız çocukları sosyal medyayı dolaşmaktan keyif aldıkları aynı zamanda kendilerini rahatça ifade edip, ilgi alanlarını keşfettikleri bir yer olarak görüyor. Kız çocuklarına göre, dijital platformlarda herkese açık olan hesaplar ve uygulamalarda yapılan konum paylaşımı, olumsuz etkiler yaratan özellikler arasında öne çıkıyor. Araştırmaya katılan kızlar, uygulama kullanımının sınırlanması veya durdurulması konusunda deneyimlerini paylaşırken, “bu durum diğer işlerimi yapmama engel oluyor” ve “bir ya da iki video izledikten sonra algoritma iç karartıcı ve endişe verici videolarla dolup taşıyor” şeklinde ifadeler kullandılar.

Araştırmadaki kız çocukları, uygulamaların zararlarını azaltmak için öneriler sundu:

“Cinsel içerik için gizlilik ayarları yapın.” —13 yaşındaki TikTok kullanıcısı

“Yetişkinlerin çocukları takip etmesini gerçekten engellemeleri gerekiyor.”

—13 yaşındaki Instagram kullanıcısı

‘’Uygunsuz içeriğe sahip hesapları daha iyi filtreleyin.”

—11 yaşındaki YouTube kullanıcısı

“Snapchat’te bir değişiklik yapabilseydim, daha fazla güvenlik özelliği eklerdim.” —14 yaşındaki Snapchat kullanıcısı

“Burayı gençlerin birlikte takılıp konuşabilecekleri daha güvenli bir platform haline getirirdim. Şu anda herkes sizi bulabilir ve zorbalar çok acımasız.”

—12 yaşındaki mesajlaşma uygulaması kullanıcısı

Common Sense‘in Önerilerine Göre, Aileler Çocukların Sosyal Medya Kullanımının Mental Sağlıkları Üzerindeki Etkilerini Azaltmak İçin Nasıl Yardımcı Olabilirler?

• Çocukların uygulamalardaki gizliliklerini nasıl yöneteceklerini, istenmeyen kişileri nasıl engelleyeceklerini ve birçok sosyal medya uygulamasının sunduğu güvenlik ayarlarını nasıl kullanacaklarını bildiklerinden emin olun.

• Çocuğunuzun sosyal medyada takip ettiği kişileri ve ilgi duyduğu konuları öğrenin. Çocuğunuzun dijital hayatına ilgi gösterin ve yargılamaktan kaçının.

• Çocuğunuzun İnternette kendisine güvensiz hissettiren içerikler görüp görmediğini sorun.

• Çocuğunuzun internette ırkçılık, cinsel taciz veya zorbalık gibi olumsuz deneyimler yaşayıp yaşamadığını sormayı unutmayın. Eğer böyle bir durumla karşılaşırsa ne yapabileceğini bilmeli. Ona hesabı görmezden gelebileceğini, ekran görüntüsü alarak kanıtlayabileceğini, hesabı platformda engelleyebileceğini ve durumu bir yetişkine bildirebileceğini anlatın. Çocuğunuza her zaman sizinle iletişim kurabileceğini ve destek alabileceğini hatırlatın.

• Çocuğunuzun telefonunu elinden almadan önce iki kere düşünün. Davranışlarının bir sonucu olarak telefonu veya tableti kapatmadan önce cihazı mental sağlık sorunlarıyla başa çıkmak için kullanıp kullanmadığını düşünün. Dijital dünya kusurlarına rağmen çocukların arkadaşlarıyla bağlantıda kalmasına destekleyici bir topluluk bulmasına ve yararlı bilgileri almasına yardımcı olabiliyor. Yasaklama yönlendir.

KAYNAKÇA:

“Teen Girls Share How They Really Feel about Social Media.” Common Sense Media, https://www.commonsensemedia.org/kids-action/articles/teen-girls-share-how-they-really-feel-about-social-media.

“YRBSS Data Summary & Trends.” Centers for Disease Control and Prevention, Centers for Disease Control and Prevention, 13 Feb. 2023, https://www.cdc.gov/healthyyouth/data/yrbs/yrbs_data_summary_and_trends.htm.

“Teens and Mental Health: How Girls Really Feel about Social Media.” Common Sense Media, https://www.commonsensemedia.org/research/teens-and-mental-health-how-girls-really-feel-about-social-media.

“How to Help Teens Manage the Effects of Social Media on Their Mental Health.” Common Sense Media, www.commonsensemedia.org/articles/how-to-help-teens-manage-the-effects-of-social-media-on-their-mental-health. Accessed 30 June 2022.