Avrupa Birliği Dijital Hizmetler Yasası ve İngiltere Çevrim içi Güvenlik Yasası Karşılaştırması

DHY en temel haliyle video ve görseller gibi üçüncü taraf içeriklerini barındıran, dağıtımını sağlayan arama motorlarına ve çevrim içi platformlara birtakım yükümlülükler getirecek. Bu yasa çok yeni olmasına rağmen, kökleri 90’larda yürürlükte olan ve milenyum dönemi gençlerini etkileyen E-Ticaret Direktifi ile benzeşiyor. Bu direktif Avrupa’da ticaret yapan çevrim içi aracılık hizmetleri için çerçeve hazırlamıştı. Yasadışı içerikleri uyarma ve kaldırma gibi sorumluluklar getirildi. Bu direktifin kabul edilmesiyle çevrim içi dijital hizmetler alanı değişti. Kişilerin bilgi tüketimi tamamen dijitale taşınırken zararlı ve tehlikeli amaçlara sahip olan kişiler bu platformları istismar edebilecek konuma geldi. Bu sebepten dolayı yasada bir güncelleme gereği doğdu ve Dijital Hizmetler Yasası oluştu.

DHY hizmet türüne bağlı olarak çeşitli yükümlülükler getirdi.

1. Kullanıcı sözleşmelerinde içerik düzenleme alanındaki düzenlemelerini, şeffaflık raporlarınım bildirilmesi
2. Çevrim içi reklamcılık alanında reklamın ve reklam verenin seçilebilir şekilde tanımlanması
3. Çevrim içi web sitelerindeki arayüzlerin kullanımının yanıltıcı olmaması; sürükleme, bırakma, tıklama gibi hareketlerin aldatıcı olmaması
4. Öneri sistemleri için bilginin kişilere aktarılmasındaki parametreleri
5. Çevrim içi satış platformlarının hizmet sağlayıcılarının ve satışı yapan kurum hakkın bilgi sağlanması gibi gereksinimler sıralanabilir.

Avrupa Birliğinde ortalama aylık 45 milyon kadar aktif kullanıcının etkileneceği DHY kararlarının ihlali durumunda hizmet sağlayıcı büyük yaptırımlar ile karşı karşıya kalacak. Bu bir önceki yıllık küresel gelirinin %6’sı gibi cezalarla sonuçlanacak. Oldukça kışkırtıcı olan bu ceza ile karşı karşıya kalmamak için hizmet sağlayıcılarının DHY yükümlülüklerine uyması ve doğru şekilde yerine getirmesi gerekmekte.   (Digital Services Act (DSA) and UK Online Safety Bill: What you need to know)

Avrupa Birliği’nin hazırladığı Dijital Hizmetler Yasası’na paralel bir konumda İngiltere de Çevrim içi Güvenlik Yasası’nı yürürlüğe koydu. Bu yasa da 90’larda yapılmış E-Ticaret Direktifinden yola çıkarak hazırlandı ama DHY ile birebir aynı olmayan içeriğe sahip. ÇGY de DHY gibi arama motorları ve kullanıcıların birbirleriyle etkileşime geçebilecekleri, içerik paylaşımı yapabilecekleri çevrim içi platformları kapsıyor.

Çevrim içi Güvenlik Yasası kapsamına giren hizmet sağlayıcıları ifade özgürlüğü, gizlilik, gazetecilik ve demokratik öneme sahip içerikleri koruma yükümlülüğü gibi görevlere sahipken risk değerlendirmeleri yapma, kullanıcıların potansiyel zararını hafifletmek için çalışmalar yapma, düzenlemek ve dengelemek için adımlar atma gibi yükümlülüklere de sahip. Çevrim içi Güvenlik Yasası’na uymayan kurumlar için küresel gelirin %10’una kadar cezalara tabi olunacak. (Digital Services Act (DSA) and UK Online Safety Bill: What you need to know)

Dijital Medyadaki Çocuk Güvenliği

Dijital Güvenlik Yasası kapsamında hareket eden çevrim içi platformlar ve hizmet sağlayıcıları çocukların erişiminin olduğu web sitelerinde ve platformlarda yüksek seviyede güvenlik, gizlilik ve koruma hizmeti sunması gerekmekte.

DGY aynı zamanda çevrim içi reklamcılığa da yeni sınırlar çiziyor. Çocukların kişisel verilerinin toplanıp kullanılarak profil çizme ve bu profiller doğrultusunda hedeflenmiş reklamlara maruz bırakma durumları yasaklanılıyor. (Press corner) 18 yaşından küçük olduğu kesinlikle kanıtlanan kullanıcılara çevrim içi tehditlerden koruma sağlanırken bir kişinin aracılığıyla çeşitli web sitelerine ve platformlara erişebilen veya kimliğini farklı yansıtan reşit olmayan kullanıcılar için bir çözüm önerisi görünmüyor.

Çevrim içi Güvenlik Yasası ise çocukların dijital medyadaki güvenliği hakkında DGY’ye kıyasla çok daha fazla içerik sahibi. Çevrim içi Güvenlik Yasası çocukların çevrim içi ortamda korunmasının en önemli noktaya koyulduğu bir yasa. Birleşik Krallık’ta yaşayan çocukların çevrim içi platformlarda en güvenli şekilde gezmesi hedeflenerek yapıldı. Çocukların çevrim içi platformlardaki zararlı ve tehlikeli içeriklere maruz kalmaması için hizmet sağlayıcıları ve sosyal medya platformları şirketlerini potansiyel tehlikelerden ve zararlardan sorumlu tutmayı amaçlayan düzenlemeler getirildi. 2024 itibariyle 3 sene içerisinde uygulanması hedeflenirken bazı yüksek öneme sahip maddeler (yaş doğrulaması, pornografik içerikler gibi) daha kısa süre içinde yürürlüğe girecek. 

Bu yasa doğrultusunda

1. Hassas içeriklere erişimin denetlenebilmesi için yaş doğrulaması sistemi,
2. Büyük sosyal medya şirketini potansiyel zararlar ve tehlikeler için sorumlu tutma,
3. Çevrim içi platformlarda karşımıza çıkabilecek yasa dışı ve zararlı içerikleri kaldırma, engelleme gibi hareketler için hızlı karar alma sistemi,
4. Trol, şiddete teşvik, kendine zarar vermeye teşvik, epilepsi hastalarına yönelik flaşlı içerikler, uygunsuz görseller ve videoları kişilere gönderme gibi önceden suç sayılmayan, yeni suçlar tanımlama,
5. Çocuğunu kaybetmiş ebeveynlere çocuklarının verilerine erişim sağlama,
6. Çevrim içi platformlarda yaşanabilecek her türlü olumsuz durumu hem çocuğun hem ebeveynin kolay bir şekilde yetkililere bildirebilmesi için erişim kolaylığı sağlama,
7. Çevrim içi Güvenlik Yasası’nı uygulamayan platformlar için ceza ve yaptırımlar hazırlama gibi kararlar alındı.

Bu yasa çocukların çevrim içi platformlardaki karşılaşabilecekleri zararlı içeriklerden ve tehlikelerken korunması için hazırlanmış önlemler içeriyor. En önemli ve öncelikli madde ise çoğunlukla tesadüfen ulaşılan, herhangi bir önlem veya erişim engeli olmadığı için tek tıkla ulaşılabilen pornografik içeriklerden çocukları uzaklaştırma maddesi. Çok küçük yaşlarda çevrim içi platformlarda rastgele karşılaşılan bu hassas içerikler çocukların ruhsal sağlığına, gelecekte yaşayabilecekleri ilişki, cinsel sağlık gibi konularda algı bozukluklarına sebep olabilir. (What is the Online Safety Act and how will it impact children?)
Yasa Kapsamı

Avrupa Birliği ülkelerinde yürürlüğe girecek Dijital Hizmetler Yasası ve Birleşil Krallık’ta yürürlüğe girecek Çevrim içi Güvenlik Yasası kapsadıkları coğrafyalarda yüksek gizlilik ve koruma hedeflerken bu coğrafyaların dışında kalan kesim için herhangi bir düzenlemeden bahsetmiyor. 2024 itibariyle uygulanacak bu yaptırımların dünya genelinde belirli düzenlemeler ile yürürlüğe girmesi küresel çapta yetişkinlerin ve çocukların dijital medyadaki güvenliğini ve gizliliğini koruyacaktır.

Kaynakça

Digital Services Act (DSA) and UK Online Safety Bill: What you need to know. What You Need to Know | Covington & Burling LLP. (n.d.). https://www.cov.com/en/topics/emea-tech-regulation/digital-services-act-dsa-online-safety-bill

The Digital Services Act Package. Shaping Europe’s digital future. (n.d.). https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/digital-services-act-package

The Economist Newspaper. (n.d.). Britain’s online safety bill could change the face of the internet. The Economist. https://www.economist.com/britain/2022/05/25/britains-online-safety-bill-could-change-the-face-of-the-internet?utm_medium=cpc.adword.pd&utm_source=google&ppccampaignID=18151738051&ppcadID=&utm_campaign=a.22brand_pmax&utm_content=conversion.direct-response.anonymous&gad_source=1&gclid=CjwKCAiA4smsBhAEEiwAO6DEjTHZtfJqyrRjMkvmv8uJ8VcldQjOcFI9aDdN1D70exnhvS4l0triOhoCJIkQAvD_BwE&gclsrc=aw.ds

Gazete Oksijen. (2023, December 15). İngiltere 16 Yaş Altına Sosyal medya yasağı getirebilir. https://gazeteoksijen.com/dunya/ingiltere-16-yas-altina-sosyal-medya-yasagi-getirebilir-197274

Press corner. European Commission – European Commission. (n.d.). https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/QANDA_20_2348

Serhato. (2023, September 21). İngiltere’De tepki çeken “çevrimiçi Güvenlik Yasası” kabul edildi. Londra Aktüel. https://londraaktuel.com/ingiltere-tepki-ceken-cevrimici-guvenlik-yasasinda-geri-adim-atmadi/

What is the Online Safety Act and how will it impact children?. Barnardo’s. (n.d.). https://www.barnardos.org.uk/blog/what-online-safety-act-and-how-will-it-impact-children#:~:text=The%20Online%20Safety%20Act%20is%20a%20new%20law%2C%20which%20introduces,to%20harmful%20content%20whilst%20online.