Bilgi M&İS’ten YouTuber’lar Üzerine Tez Çalışması

YAZANSezin Katalon

İstanbul Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya ve İletişim Sistemleri YL Progamında yüksek lisansını tamamlayan İpek Kesici, bitirme tezini , Dr. Esra Ercan Bilgiç’in danışmanlığında, “Türkiye’deki genç izleyicilerin YouTuber’lara duyduğu hayranlık eğilimleri” üzerine yazdı. İpek Kesici, Türkiye’de daha önce yazılan tezlere ve izleyici çalışmalarına baktığında konunun yeteri kadar irdelenmediğini, özellikle de “fandom” hayranlık üzerine çalışmalar olmadığını farketti. Geçmişteki araştırmaları temel alarak hayranlık motivasyonları üzerine çalıştı. Televizyon dizisi hayranlığı, futbol hayranlığının yanı sıra günümüzde özellikle genç izleyicilerde karşımıza çıkan YouTuber hayranlığını merak ederek tezini bunun üzerine yazdı. Tez süreci boyunca iki medya aracını karşılaştırdı.

Televizyon aileyle, YouTube tek başına tüketiliyor

İpek Kesici, sorduğu sorulara hem televizyonu hem de YouTube’u eklemeyi unutmadı. 10-14 yaşları arasındaki 12 çocuğa (6 kız – 6 erkek), televizyon ve YouTube izleyip izlemediklerini, iki mecra arasındaki farkları, televizyonda gördükleri bir ünlü ile YouTuber olmuş biri arasındaki benzerlik ve farkları, kendilerini hangisine daha yakın hissettiklerini sordu. Araştırmasının sonucunda hem tahmin ettiği, hem de hiç beklemediği yanıtlar aldı. Çocukların hala televizyon da tükettiğini ancak bunu genelde aileleriyle yaptığı ortaya çıktı. YouTube çocukların bireysel olarak tükettiği bir mecra ve çocuklar YouTube’un kendi sosyal ilişkilerine de faydalı olduklarını düşünüyorlar. YouTuber’ları televizyonda gördükleri ünlülerden daha samimi buluyorlar ve onlarla daha çok etkileşime geçmek istiyorlar.

Durumu göstergebilim üzerinden de inceleyen İpek Kesici, YouTube videolarının genelde bir set ortamında değil, içerik üreticilerinin evlerinde çekilmesi sebebiyle, çocuklar benzer objelerle bu ortamı kendi evlerinde de görebildikleri için daha çabuk bağ kurabiliyorlar. Ayrıca genelde omuz ve yukarısını gösteren yakın planlar, daha samimi geliyor. Çocuklara göre televizyona çıkmak hala yetenek gerektiren bir şey iken, YouTuber olmak daha kolay.

İpek Kesici aldığı yanıtlara göre çocukluk ve çocuksuluk olgularının çocuklara göre değiştiğini farketti. YouTube, çok fazla sayıda içeriğe sahip bir mecra olduğu için, çocuklar içerikler arasında karşılaştırma yapabiliyor. Beğenmedikleri içerikleri neden beğenmedikleri sorulunca “çocuksu” bulduklarını söylüyorlar.

Aynı zamanda çocuklar izleyecekleri içerikleri seçerken bilinçli tercih yapıyor. Arayüzlerin farklılıklarını bile hisseden çocuklar, YouTube’da tema sahibi olan kanalları, istedikleri içerikleri nasıl bulacaklarını biliyorlar. Çocuklar televizyon reklamlarından şikayetçiler ve ilgileri çok daha çabuk dağılıyor. Televizyonun kurgusal olduğunun farkındalar ve daha doğal içerikler hoşlarına gidiyor.

İpek Kesici’nin bulguları ışığında “Enes Batur” fenomenini de değerlendirdi. Görüşülen çocukların bir çoğu Enes Batur’un “Hayal Mi Gerçek Mi?”filmini izlediklerini, Batur’un kendi için bir ilham kaynağı olduğunu söyledi. Çocuklar hayatta başarılı olmak için neler yapmaları gerektiğini filmden öğrendiklerini eklediler. Enes Batur ile ilgili daha önce yazdığımız içeriği okumak için tıklayın.

Çocuklar YouTuber’lığı bir meslek olarak görüyorlar

Araştırmaya göre çocuklar, YouTuber’lığı gerçek bir meslek olarak kabul ediyorlar. Birçoğunun kendi kanalları da var. YouTube’dan para kazanılabileceğinin de farkındalar ancak ne kadar ve nasıl para kazanılabileceğinden emin değiller.

İpek Kesici’nin çıkarımlarına göre çocuklar YouTube’u bir ayna olarak görüyorlar ve kendilerini de bu ayna üzerinden herkese gösterebileceklerini düşünüyorlar. Yetişkinlerin sosyal medya alışkanlıklarına da yakın olan bu tutum, “yaşadığımız anı göstermezsek yaşanmış sayılmaz” düşüncesiyle paralellik gösteriyor.

Kesici’nin tez danışmanı ve aynı zamanda Bilgi Üniversitesi Medya ve İletişim Sistemleri Yüksek Lisans Programı direktörü Dr. Esra Ercan Bilgiç, YouTube’un günümüz çocuklarının en fazla tükettiği yeni medya mecrası olduğunu belirtiyor. Bilgiç’e göre Kesici’nin tezi, çocukların dijital medya tüketim motivasyonlarını anlamada ve yorumlamada ihtiyaç duyulan çok önemli bulguları ortaya koyarak, Türkiye’de bu alanda gelişen literatüre çok önemli bir katkı sağlamış oldu.

Leave A Comment