Video Oyunları Öğrenme İçin Motivasyon Sağlıyor mu?

Fran C. Clumberg’in editörlüğünü yaptığı “Oynarak Öğrenme: Eğitimde Video Oyunları” isimli kitap, video oyunlarının eğitim için engel değil, öğrenmeyi geliştirmek için kullanılan bir araç olarak tanındığına dair farklı akademik makaleleri bir araya getiriyor. Farklı dallarda uzman yazarlar, kitapta video oyunlarının öğrenme ile ilişkisini çeşitli açılardan değerlendiriyorlar.

Dijital Medya ve Çocuk olarak kitapta yer alan “Video Oyunları Öğrenme İçin Motivasyon Sağlıyor mu?” başlıklı makaleyi sizler için değerlendirdik.

Akane Zusho, Jared S. Anthony, Naoko Hashimoto ve Gerard Robertson tarafından yazılan makale, araştırmacı Marc Prenksy ve Kurt Squire’ın daha önceki çalışmalarındaki “Video oyunları ilgi çekici olması nedeniyle motive edici. Video oyunlarını araştırmak eğitim ortamlarını daha iyi tasarlamamıza yardımcı olabilir.” iddiasını merkeze alıyor. Yazının amacı, video oyunlarının başarı motivasyonu ile ilgili ilişkisini incelemek olarak karşımıza çıkıyor.

İlk bölümde konu üzerinde yapılmış çalışmalardan bahseden yazarlar, sonrasında video oyunları ve öğrenme üzerine yapılmış araştırmaları ayrıntılı biçimde inceleyerek, “motivasyon” kavramının, video oyunları ve öğrenme ile ilişkisine dair kısa bir tartışma sunuyorlar.

Video oyunları ve motivasyon

Yazarlar, motivasyon (teşvik, güdülendirme, isteklendirme) kavramını, “bireylerin neden bir göreve yaklaşmayı veya kaçmayı seçtiğini açıklamaya yardımcı olan bir yapı” olarak tanımlıyorlar.

Video oyunlarının motivasyon ile ilişkisinin nasıl değerlendirildiği, iki kavram üzerine yapılmış araştırmalar ve “Video oyunları gerçekten de ‘öğrenme’ motivasyonu sağlıyor mu?” sorusu, bu bölümde inceleniyor.

Video oyunlarının öğrenmeye katkı sağladığına ilişkin ilk varsayım, Thomas W. Malone adlı araştırmacının, 1981’de yaptığı çalışmaya dayanıyor. Malone, bilgisayar oyunlarının meydan okuma, yaratıcılık ve merak gibi olguları teşvik ettiğini ileri sürerek oyunculara seçim hakkı tanıdığını, kontrolü onlara verdiğini ortaya koyuyor.

Makale, 2003 yılında James Paul Gee1 ve 2011 yılında Kurt Squire’ın2 yaptıkları çalışmalarda video oyunlarını nasıl motivasyon unsuru olarak gördüklerine odaklanıyor. Her ikisi de video oyunları için etkili bir oyun tasarımının, ilgiyi arttırdığını savunuyor.

Yazarlar video oyunlarının, öğrencilerin kontrol ve mücadele duygusunu geliştirerek öğrenmeye katkıda bulunduğunu “varsaymanın” uygun olduğunu belirtiyorlar. Aynı zamanda video

oyunlarının “tatmin olma” ve “özerklik” gibi istekleri karşıladığı sonucuna ulaşan çalışmalara da yer veriyorlar.

İnsanların neden video oyunlarına yöneldiğine dair örnekler, izleyen bölümde yer alıyor. Araştırmacı Nick Yee çalışmasında3, bunu kazanım elde etme, sosyalleşme isteği ve kişisel kaçış ile açıklıyor. Rekabet, yarış, sapma, fantezi, sosyal etkileşim ve uyarılma gibi sebeplerle de açıklanan bu sorunun cevabı, bizi makalenin sonuç bölümüne götürüyor.

Video oyunları öğrenme motivasyonu sağlıyor mu?

“Her ne kadar bu araştırma genel olarak bazı bilişsel, duyuşsal ve sosyal nedenlerle oyuncuların video oyunları oynadıklarını ve video oyunlarının büyük ölçüde, yeterlilik, özerklik ve bağlılık gibi üç temel psikolojik ihtiyacı tatmin ettiğini önerse de, bu iddiaların K-12’ye (ilk, orta ve lise dengi okullarını temsil eder) genelleştirilip genelleştirilemeyeceği, çoğu araştırmanın yetişkin nüfus ve üniversite öğrencisine odaklandığı düşünüldüğünde, bilinmemektedir.”

Makale yazarları, daha önceden video oyunları ve motivasyon kavramlarının ilişkisini inceleyen araştırmaları değerlendirdikten sonra, “Video oyunları öğrenme motivasyonu sağlıyor mu?” sorusunun cevabı için verilerin yetersiz olduğunu belirtiyorlar. Video oyunlarının tercih edilme sebepleri ve arkasında yatan psikolojik etmenlere dair pek çok çalışma olmasına karşın, bunun akademik başarıyla olan ilişkisi, öğrencinin öğrenme sürecinde bir motivasyon kaynağı olup olmadığı konusunda araştırmaların eksik olduğu görülüyor. Yazarların da sonuç bölümünde belirttikleri gibi, bu konuda daha geniş çaplı bilimsel araştırmalara ihtiyaç duyuluyor:

“Sonuç olarak, eğitim faaliyet alanını dönüştürmek için video oyunlarının potansiyelini görüyoruz. Ancak, akademik öğrenmeyi teşvik etmek için video oyunlarının potansiyelini tam olarak fark edebilmemiz için daha çok çalışmanın yapılmasının gerekliliğine inanıyoruz.”

kaynak: Learning By Playing: Video Gaming in Education – Fran C. Blumberg (Editör) / Oxford University Press; 1 edition (April 7, 2014)